Przesłanki orzekania izolacji postpenalnej rozważania na tle orzecznictwa sądów powszechnych i Sądu Najwyższego

Autor

  • Franciszek Jędras Uniwersytet Łódzki, Wydział Prawa i Administracji
  • Katarzyna Grabarczyk Uniwersytet Łódzki, Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Konstytucyjnego

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6069.86.04

Słowa kluczowe:

izolacja postpenalna, zasada dostatecznej określoności przepisów prawa, przymusowa internacja sprawców przestępstw, prawo konstytucyjne, przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu i wolności seksualnej innych osób

Abstrakt

Przedmiotowa ustawa wprowadziła do polskiego porządku prawnego instytucję izolacji postpenalnej. Regulacja ta jeszcze na etapie prac legislacyjnych była szeroko krytykowana przez środowiska naukowe jako wprowadzona pospiesznie i w sposób nieprzemyślany. Zarzucano jej, że stanowiła jedynie odpowiedź na społeczne zapotrzebowanie, wynikające z obawy przed opuszczeniem zakładów karnych przez sprawców najcięższych przestępstw, którzy kończyli odbywanie kary 25 lat pozbawienia wolności. Wątpliwości doktryny koncentrowały się wokół sposobu określenia zakresu podmiotowego ustawy. Wskazywano, że jest on nieprecyzyjny i budzi zasadnicze wątpliwości interpretacyjne, co skutkować może odnoszeniem jej postanowień do zbyt szerokiego kręgu adresatów. Analiza orzecznictwa sądów powszechnych i Sądu Najwyższego wskazuje jednak, że regulacja stosowana jest z ostrożnością, a sądy wykorzystują istniejące możliwości procesowe, wynikające z trybu nieprocesowego postępowania cywilnego w celu zapobiegania nieuprawnionej ingerencji w wolność człowieka oraz jego status jako podmiotu prawa.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Bocheński, Maciej. 2014. „Populizm penalny w polskim wydaniu – rzecz o kryminologicznej problematyce ustawy o postępowaniu wobec osób stwarzających zagrożenie”. e-Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2. http://www.czpk.pl/dokumenty/publikacje/2014/03/2–2014-M._Bochenski-Populizm_penalny_w_polskim_wydaniu-rzecz_o_kryminologicznej_problematyce_ustawy_o_postepowaniu_wobec_osob_stwarzajacych_zagrozenie.pdf [dostęp 15.02.2018].
Google Scholar

Domański, Marek. 2013. „Opinia dotycząca projektu ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób”. Przed Pierwszym Czytaniem 2: 19–20. http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/C9C9D2ECF427AB48C1257C3900505560/$file/ppc_2–2013.pdf [dostęp 15.02.2018].
Google Scholar

Heitzman, Janusz. 2013. „Ekspertyza projektu ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób”. Przed Pierwszym Czytaniem 2: 7–11. http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/C9C9D2ECF427AB48C1257C3900505560/$file/ppc_2–2013.pdf [dostęp 15.02.2018].
Google Scholar

Królikowski, Michał, Andrzej Sakowicz. 2013. „Granice legalności postpenalnej detencji sprawców niebezpiecznych”. Forum Prawnicze 5: 17–34. http://admin.forumprawnicze.eu/attachments/article/42/krolikowski_sakowicz.pdf [dostęp 15.02.2018].
Google Scholar

Kruszyński, Piotr, Marcin Warchoł. 2013. „Opinia prawna na temat rozwiązań zaproponowanych w rozdziale 1 rządowego projektu ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób, w szczególności dotyczących katalogu osób objętych propozycją i jakie konsekwencje mogą wystąpić w przypadku zastosowania tak szerokiego katalogu osób”. Przed Pierwszym Czyta­niem 2: 27. http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/C9C9D2ECF427AB48C1257C3900505560/$file/ppc_2–2013.pdf [dostęp 15.02.2018].
Google Scholar

Piotrowski, Ryszard. 2013. „Opinia w przedmiocie zgodności z Konstytucją RP projektu ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób”. Przed Pierwszym Czytaniem 2: 38. http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/C9C9D2ECF427AB48C1257C3900505560/$file/ppc_2–2013.pdf [dostęp 15.02.2018].
Google Scholar

Płatek, Monika. 2013. „Opinia na temat poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz ustawy – Kodeks karny wykonawczy oraz rządowego projektu ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób”. Przed Pierwszym Czytaniem 2: 47. http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/C9C9D2ECF427AB48C1257C3900505560/$file/ppc_2–2013.pdf [dostęp 15.02.2018].
Google Scholar

Skowron, Magdalena. 2012. „Prawa człowieka a postpenalna izolacja sprawcy w Polsce – rozważania na tle wyroków ETPCz w sprawach niemieckich”. Europejski Przegląd Sądowy 8: 41–47.
Google Scholar

Sokolewicz, Wojciech, Marek Zubik. 2016. „Komentarz do art. 2”. W Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. T. 1. Wyd. 2. Red. Leszek Garlicki, Marek Zubik. 94–173. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar

Więcek-Durańska, Anna. 2017. „Praktyka orzecznicza wykonywania nadzoru prewencyjnego oraz umieszczenia w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym osób stwarzających zagrożenie”. Prawo w Działaniu 30: 139–172. https://www.iws.org.pl/pliki/files/Anna%20Wi%C4%99cek%20-%20Dura%C5%84ska%20-%2030%20PwD.pdf [dostęp 25.08.2018].
Google Scholar

Zalasiński, Tomasz. 2008. Zasada prawidłowej legislacji w poglądach Trybunału Konstytucyjnego. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar

Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483).
Google Scholar

Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 listopada 1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284).
Google Scholar

Ustawa z dnia 7 grudnia 1989 r. o amnestii (Dz.U. z 1989 r. Nr 64, poz. 390).
Google Scholar

Ustawa z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (Dz.U. z 2014 r., poz. 24).
Google Scholar

Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 396).
Google Scholar

Postanowienie SA w Katowicach z dnia 26 lutego 2016 r., V ACa 13/16, LEX nr 2050477.
Google Scholar

Postanowienie SA w Łodzi z dnia 17 grudnia 2014 r., I ACa 1314/14, LEX nr 1659095.
Google Scholar

Postanowienie SA w Rzeszowie z dnia 28 lutego 2014 r., I ACz 122/14, LEX nr 1438138.
Google Scholar

Postanowienie SA w Rzeszowie z dnia 29 kwietnia 2014 r., I ACa 208/14, LEX nr 2284766.
Google Scholar

Postanowienie SN z dnia 16 kwietnia 2015 r., I CSK 825/14, LEX nr 1677120.
Google Scholar

Postanowienie SN z dnia 13 stycznia 2016 r., V CSK 455/15, LEX nr 1994408.
Google Scholar

Postanowienie SN z dnia 10 stycznia 2017 r., V CSK 483/15, LEX nr 2237428.
Google Scholar

Postanowienie SN z dnia 11 stycznia 2017 r., IV CSK 792/15, LEX nr 2237417.
Google Scholar

Postanowienie SN z dnia 19 stycznia 2017 r., II CSK 459/15, LEX nr 2258040.
Google Scholar

Postanowienie SN z dnia 31 stycznia 2017 r., I CSK 267/16, LEGALIS nr 1580204.
Google Scholar

Postanowienie SN z dnia 23 marca 2017 r., V CSK 477/16, LEX nr 225531.
Google Scholar

Postanowienie SN z dnia 10 sierpnia 2017 r., I CSK 328/17, LEX nr 2361217
Google Scholar

Postanowienie SN z dnia 26 listopada 2017 r., I CSK 821/14, LEX nr 2258051.
Google Scholar

Postanowienie SO w Poznaniu z dnia 27 listopada 2017 r., XIII Ns 90/17, LEX nr 2421673.
Google Scholar

Postanowienie TK z dnia 27 kwietnia 2004 r., P 16/03, OTK ZU-A 2004, nr 4, poz. 36.
Google Scholar

Uchwała TK z dnia 6 listopada 1991 r., W 2/91, OTK ZU 1991, poz. 20.
Google Scholar

Wyrok ETPC z dnia 17 grudnia 2009 r. w sprawie M v. Niemcy, skarga nr 19359/0.
Google Scholar

Wyrok ETPC z dnia 13 stycznia 2011 r. w sprawie Haidn v. Niemcy, skarga nr 6587/04.
Google Scholar

Wyrok ETPC z dnia 13 stycznia 2011 r. w sprawie Kallweit przeciwko Niemcom, skarga nr 17792/07.
Google Scholar

Wyrok ETPC z dnia 9 stycznia 2012 r. w sprawie Kronfeldner v. Niemcy, skarga nr 21906/09.
Google Scholar

Wyrok TK z dnia 10 listopada 1998 r., K 39/97, OTK ZU 1998, nr 6, poz. 99.
Google Scholar

Wyrok TK z dnia 24 lutego 2003 r., K 28/02, OTK ZU 2003-A, nr 2, poz. 13.
Google Scholar

Wyrok TK z dnia 16 grudnia 2003 r., SK 34/03, OTK ZU 2003-A, nr 9, poz. 102.
Google Scholar

Wyrok TK z dnia 24 czerwca 2008 r., SK 16/06, OTK ZU 2008-A, nr 5, poz. 85.
Google Scholar

Wyrok TK z dnia 22 czerwca 2010 r., SK 25/08, OTK ZU 2010-A, nr 5, poz. 51.
Google Scholar

Opinia Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego z dnia 25 stycznia 2013 r. http://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/128528/128531/128534/dokument65493.pdf [dostęp 16.02.2018].
Google Scholar

Opinia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego z dnia 25 stycznia 2013 r. http://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/128528/128531/128534/dokument67996.pdf [dostęp 16.02.2018].
Google Scholar

Uzasadnienie projektu ustawy z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób, druk nr 1577. http://www.sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/druk.xsp?nr=1577&fbclid=IwAR3pZyX-rSgUJX-4je-vbL9RUen2oAFYHa9SiO6e7_2X_SMcjfGo4AlPa5c [dostęp 16.02.2018].
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2019-03-19

Jak cytować

Jędras, F., & Grabarczyk, K. (2019). Przesłanki orzekania izolacji postpenalnej rozważania na tle orzecznictwa sądów powszechnych i Sądu Najwyższego. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica, 86, 33–50. https://doi.org/10.18778/0208-6069.86.04