Prawny model ochrony pracy na własny rachunek – wprowadzenie do dyskusji

Tomasz Duraj

doi:10.18778/0208-6069.101.01

Authors

Tomasz Duraj Uniwersytet Łódzki, Katedra Prawa Pracy https://orcid.org/0000-0003-1561-5916

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6069.101.01

Keywords:

self-employment, legal model of protection, work under non-employment contract, sole proprietorship

Abstract

The main objective of the foregoing study is to introduce the reader to the issues of legal protection of self-employment in Poland, which was the subject of the IV National Scientiﬁc Conference from the series “Atypical employment relations” organized in Lodz on December 8–9, 2021 by the Center for Atypical Employment Relations at the Faculty of Law and Administration University of Lodz. This event was part of the promotion of a scientiﬁc grant carried out under the direction of Prof. Tomasz Duraj as part of an international project ﬁnanced by the National Science Centre entitled: “In search of a legal model of self-employment in Poland. Comparative legal analysis”. The author presents his own reﬂections de lege lata and de lege ferenda on the optimal model of legal protection of self-employment in our country.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Babińska-Górecka, Renata. 2018. „Uprawnienia związane z rodzicielstwem osób wykonujących pracę zarobkową”. W Umowa o pracę a umowa o zatrudnienie. 127–152. Red. Grzegorz Goździewicz. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Baran, Krzysztof W. 2018. „O zakresie prawa koalicji w związkach zawodowych po nowelizacji prawa związkowego z 5 lipca 2018 r.”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 9: 2–4.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.2098

Baran, Krzysztof W. Izabela Florczak. 2021. „Kognicja sądów w sprawach zatrudnienia osób wykonujących pracę zarobkową na innej podstawie niż stosunek pracy”. Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji 124: 23–34.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.19195/0137-1134.124.2

Barzycka-Banaszczyk, Małgorzata. 2019. „Dyskryminacja (nierówne traktowanie) w stosunkach cywilnoprawnych”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1: 6–16.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33226/0032-6186.2019.1.2

Duraj, Tomasz. 2017. „Problem wykorzystywania pracy na własny rachunek w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy”. W Nauka i praktyka w służbie człowiekowi pracy: Inspekcja pracy – wyzwania przyszłości. 103–118. Red. Anna Musiała. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar

Duraj, Tomasz. 2018a. „Funkcja ochronna prawa pracy a praca na własny rachunek”. W Ochronna funkcja prawa pracy. Wyzwania współczesnego rynku pracy. 37–56. Red. Anna Napiórkowska, Beata Rutkowska, Mikołaj Rylski. Toruń: TNOiK „Dom Organizatora”.
Google Scholar

Duraj, Tomasz. 2018b. „Prawo koalicji osób pracujących na własny rachunek”. W Zbiorowe prawo zatrudnienia. 127–149. Red. Jakub Stelina, Jakub Szmit. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Duraj, Tomasz. 2019. „Uprawnienia związane z rodzicielstwem osób samozatrudnionych – uwagi de lege lata i de lege ferenda”. Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej 26(4): 341–366.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4467/25444654SPP.19.023.10913

Duraj, Tomasz. 2020a. „The Limits of Expansion of Labour Law to Non-labour Forms of Employment – Comments de lege lata and de lege ferenda”. W New Forms of Employment: Current problems and future challenges. 15–31. Red. Jerzy Wratny, Agata Ludera-Ruszel. Wiesbaden: Springer.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-658-28511-1_2

Duraj, Tomasz. 2020b. „Prawo koalicji osób pracujących zarobkowo na własny rachunek po nowelizacji prawa związkowego – szanse i zagrożenia”. Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej 27(2): 67–77.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4467/25444654SPP.20.007.11945

Duraj, Tomasz. 2021a. „Ochrona osób samozatrudnionych w świetle przepisów zbiorowego prawa pracy po zmianach – wybrane problemy”. W Zatrudnienie w epoce postindustrialnej. 63–82. Red. Krzysztof Walczak, Barbara Godlewska-Bujok. Warszawa: C.H. Beck.
Google Scholar

Duraj, Tomasz. 2021b. „Ochrona wynagrodzenia za pracę w zatrudnieniu cywilnoprawnym – reﬂeksje na tle ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę”. W Prawo pracy i prawo socjalne: teraźniejszość i przyszłość. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Herbertowi Szurgaczowi. 49–67. Red. Artur Tomanek, Renata Babińska-Górecka, Ariel Przybyłowicz, Karolina Stopka. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar

Duraj, Tomasz. 2021c. „Powers of Trade Union Activists Engaged in Self-employment – Assessment of Polish Legislation”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 95: 83–100.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6069.95.08

Duraj, Tomasz. 2022. „Kilka reﬂeksji na temat ochrony prawnej osób pracujących na własny rachunek w zakresie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy”. W „Gratias agentes pro opere perfecto”. Księga Jubileuszowa poświęcona profesorowi Tadeuszowi Kuczyńskiemu. Red. Artur Tomanek, Monika Lewandowicz-Machnikowska, Agnieszka Górnicz-Mulcahy. Wrocław: Wydawnictwo Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. (W przygotowaniu).
Google Scholar

Gersdorf, Małgorzata. 2019. „Między ochroną a efektywnością. Systemowe i terminologiczne aspekty objęcia cywilnoprawnych umów o zatrudnienie ustawodawstwem pracy”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1: 2–5.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33226/0032-6186.2019.1.1

Grzebyk, Piotr. Łukasz Pisarczyk. 2019. „Krajobraz po reformie. Zbiorowa reprezentacja praw i interesów zatrudnionych niebędących pracownikami”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1: 81–98.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33226/0032-6186.2019.1.10

Latos-Miłkowska, Monika. 2019. „Ochrona rodzicielstwa osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1: 71–80.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33226/0032-6186.2019.1.9

Ludera-Ruszel, Agata. 2017. „Samozatrudnienie ekonomicznie zależne a konstytucyjna zasada ochrony pracy”. Roczniki Nauk Prawnych 1: 43–60.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18290/rnp.2017.27.1-3

Maniewska, Eliza. 2019. „Zakres uniformizacji ochrony wynagrodzenia za pracę w umownych stosunkach zatrudnienia”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1: 28–38.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33226/0032-6186.2019.1.4

Mędrala, Małgorzata. 2015. „Obowiązki ze sfery bhp w zatrudnieniu niepracowniczym”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 62(2): 143–157.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17951/g.2015.62.2.143

Mędrala, Małgorzata. 2016. „Uprawnienia rodzicielskie niepracowników na gruncie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych”. W Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem. 65–85. Red. Justyna Czerniak-Swędzioł. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Musiała, Anna. 2014. „Prawna problematyka świadczenia pracy przez samozatrudnionego ekonomicznie zależnego”. Monitor Prawa Pracy 2: 69–73.
Google Scholar

Opinion of the European Economic and Social Committee: New trends in self-employed work: the speciﬁc case of economically dependent self-employed work of 29 April 2010, SOC/344-CESE 639/2010, 7–8.
Google Scholar

Perulli, Adalberto. 2011. „Economically Dependent/Quasi Subordinate (Parasubordinate) Employment: Legal, social and economic aspects”. W The Employment Relationship: A Comparative Overview. Red. Giuseppe Casale. Geneva: International Labour Organization.
Google Scholar

Raczkowski, Michał. 2019. „Bezpieczne i higieniczne warunki pracy w zatrudnieniu cywilnoprawnym”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1: 66–70.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33226/0032-6186.2019.1.8

Sobczyk, Arkadiusz. 2012. „Wynagrodzenie minimalne zleceniobiorców”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 8: 2–6.
Google Scholar

Sobczyk, Arkadiusz. 2013. Prawo pracy w świetle Konstytucji RP. Tom 1: Teoria publicznego i prywatnego indywidualnego prawa pracy. Warszawa: C.H. Beck.
Google Scholar

Stefański, Krzysztof. 2018. „Prawo do wypoczynku (nie)pracowników. Problem zasadności rozszerzenia przepisów o czasie pracy i urlopach wypoczynkowych na osoby zatrudnione poza stosunkiem pracy”. W Umowa o pracę a umowa o zatrudnienie. 99–126. Red. Grzegorz Goździewicz. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Szkwarek, Weronika. 2019. Rośnie liczba „samozatrudnionych”. Bankier.pl, https://www.bankier.pl/wiadomosc/W-Polsce-coraz-wiecej-samozatrudnionych-7796723.html (dostęp: 1.03.2022).
Google Scholar

Świątkowski, Andrzej M. 2001. Prawo pracy. Kraków–Gdańsk: Arche.
Google Scholar

Tomanek, Artur. 2017. „Status osoby samozatrudnionej w świetle znowelizowanych przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1: 13–20.
Google Scholar

Wagner, Barbara. 2002. „O swobodzie umowy o pracę raz jeszcze”. W Prawo pracy a wyzwania XXI-go wieku. Księga Jubileuszowa Profesora Tadeusza Zielińskiego przygotowana z inicjatywy Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk. 359–381. Red. Maria Matey-Tyrowicz, Lesław Nawacki, Barbara Wagner. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
Google Scholar

Wyka, Teresa. 2000. „Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia w zatrudnieniu niepracowniczym”. W Szczególne formy zatrudnienia. 161–179. Red. Zdzisław Kubot. Wrocław: Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar

Wyka, Teresa. 2007. „Konstytucyjne prawo każdego do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy a zatrudnienie na innej podstawie niż stosunek pracy oraz praca na własny rachunek – uwagi de lege ferenda”. W Człowiek, obywatel, pracownik. Studia z zakresu prawa. Księga Jubileuszowa poświęcona Profesor Urszuli Jackowiak. 331–344. Red. Jakub Stelina, Alina Wypych-Żywicka. Gdańsk–Sopot: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 dnia kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510).
Google Scholar

Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 854).
Google Scholar

Ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów UE w zakresie równego traktowania (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1219).
Google Scholar

Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1268).
Google Scholar

Ustawa z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1265).
Google Scholar

Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 162 ze zm.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 1608).
Google Scholar

Hiszpańska ustawa 20/2007 z dnia 11 lipca 2007 r. – Prawo samozatrudnionych (Ley del Estatuto del Trabajo Autónomo, Boletín Oﬁcial del Estado Núm. 166).
Google Scholar

Wyrok TK z dnia 23 lutego 2010 r., P 20/09, LEX nr 559164.
Google Scholar

Wyrok SN z dnia 7 października 2004 r., II PK 29/04, OSNP 2005, nr 7, poz. 97.
Google Scholar