On (dis)illusion and roads and off-roads of destiny in 'Ofiara królewny' by Jan Lemański

Authors

  • Hanna Ratuszna Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Filologiczny, Instytut Literatury Polskiej, Zakład Literatury Młodej Polski i Dwudziestolecia Międzywojennego

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.33.10

Keywords:

fairy tale, irony, laughter, modernism, destiny, identity crisis

Abstract

The article analyses the phenomenon of identity crisis in a “modern man” (“at the threshold of modernity”). Lemański employs a fairy-tale convention, the result, however, is an anti-fairy-tale (to use Anna Czabanowska – Wróbel’s term). Irony, laughter or grotesque elements suggest that the literary intention of the author of Bajki was an interesting commentary on reality (critics, including Zenon Przesmycki, pointed the renaissance of fairy tales found in modernist literature). Lemański’s work is characterised by a somewhat careless approach to the form, which becomes the principle describing the world represented. The theme of destiny, the topos of wandering as well as initiation themes match the fairy-tale convention, albeit processed in an interesting way.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Brzozowski Stanisław, Legenda Młodej Polski. Studia o strukturze duszy kulturalnej, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2001.
Google Scholar

Czabanowska-Wróbel Anna, Baśń w literaturze Młodej Polski, Universitas, Kraków 1994.
Google Scholar

Feldman Wilhelm, Współczesna literatura polska, wyd. 5, nakł. H. Altenberga i M. Arcta, Lwów–Warszawa 1908.
Google Scholar

Grzymała-Siedlecki Adam, Jan Lemański, w: Ludzie i dzieła, wybór A. Okońska, wstęp J. Krzyżanowski, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1967.
Google Scholar

Hendzel Włodzimierz, Ironista i marzyciel. O życiu i twórczości Jana Lemańskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Powstańców Śląskich, Opole 1984.
Google Scholar

Jabłonowski Władysław, Marzyciel i szyderca, w: tenże, Rozprawy i wrażenia literackie, G. Sennewald, Warszawa 1908.
Google Scholar

Jastrzębski Zdzisław, Baśniowy świat Leśmiana, „Kamena” 1967, nr 23/24, s. 34.
Google Scholar

Lemański Jan, Ofiara królewny. Powieść fantastyczna, Gebethner i Wolff, Lwów 1906.
Google Scholar

Tenże, Ofiara królewny. Powieść fantastyczna, wstęp i przypisy M. Puchalska, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1985.
Google Scholar

Leśmian Bolesław, Poezje zebrane, oprac. A. Madyda, wstęp M. Jakitowicz, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1995.
Google Scholar

Ługowska Jolanta, Bajka w literaturze dziecięcej, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1988.
Google Scholar

Matuszewski Ignacy, Ofiara królewny, „Tygodnik Ilustrowany” 1907, nr 6, s. 116.
Google Scholar

Nietzsche Fryderyk, Niewczesne rozważania, przeł. M. Łukasiewicz, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 1996.
Google Scholar

Nietzsche Fryderyk, Tako rzecze Zaratustra, przeł. W. Berent, Tenet, Gdynia 1991.
Google Scholar

Nietzsche Fryderyk, Poza dobrem i złem, przeł. S. Wyrzykowski, Gebethner i Wolff, Warszawa 1907.
Google Scholar

Nycz Ryszard, Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Leopoldinum, Wrocław 1997.
Google Scholar

Podraza-Kwiatkowska Maria, Bacz człowiecze, co głęboka noc rzecze. Z rozważań nad literackim przeżywaniem nocy, w: Literatura, punkty widzenia, światopoglądy. Prace ofiarowane Marcie Wyce, red. D. Kozicka i M. Urbankowski, Universitas, Kraków 2008.
Google Scholar

Przesmycki Zenon, Jan Lemański, Bajki, „Chimera”, 1902, t. VI, z. 17, s. 305a–312a.
Google Scholar

Przesmycki Zenon, Wybór pism krytycznych, oprac. E. Korzeniewska, t. II, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1967.
Google Scholar

Sosnowski Jerzy, Śmierć czarownicy! Szkice o literaturze i wątpieniu, Semper, Warszawa 1993.
Google Scholar

Stala Marian, Pejzaż człowieka. Młodopolskie myśli i wyobrażenia o duszy, duchu i ciele, Baran i Suszyński, Kraków 1994.
Google Scholar

Published

2017-05-29

How to Cite

Ratuszna, H. (2017). On (dis)illusion and roads and off-roads of destiny in ’Ofiara królewny’ by Jan Lemański. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 33(3), 197–206. https://doi.org/10.18778/1505-9057.33.10