Nieprawidłowości w umowach o kredyt konsumencki w Polsce, kontekst ochrony konsumenta na rynku usług finansowych

Iwona Dorota Czechowska; Dagmara Hajdys; Magdalena Ślebocka

doi:10.18778/2391-6478.S2.2023.10

Autor

Iwona Dorota Czechowska University of Lodz
Dagmara Hajdys University of Lodz https://orcid.org/0000-0001-6371-5423
Magdalena Ślebocka University of Lodz

DOI:

https://doi.org/10.18778/2391-6478.S2.2023.10

Słowa kluczowe:

pandemia COVID-19, kredyt konsumencki, nieprawidłowości, ochrona konsumentów

Abstrakt

Cel artykułu, pytania badawcze. Celem artykułu jest przedstawienie i ocena funkcjonowania rynku bankowego w Polsce z punktu widzenia bezpieczeństwa usług bankowych związanego z ochroną konsumentów. Realizacja celu ograniczała się do rynku kredytów konsumenckich i nieprawidłowości zidentyfikowanych przez instytucje ochrony konsumentów w czasie pandemii Covid-19.

W artykule postawiono pytania badawcze: Jakie działania podjął rząd i sektor bankowy, aby chronić konsumentów przed skutkami pandemii Covid-19? Jakie instytucje wchodzą w skład systemu ochrony konsumentów na rynku usług bankowych? Jakie nieprawidłowości zgłosili kredytobiorcy w sektorze bankowym?

Metodyka. Badania dotyczyły przeglądu literatury oraz regulacji wprowadzonych w związku z pandemią Covid-19, a także danych o orzeczeniach wydanych przez Rzecznika Bankowego i Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w związku z niedoskonałościami rynku bankowego wobec konsumentów.

Rezultaty badania. Stwierdzono, że „wakacje kredytowe” były sposobem na zabezpieczenie sytuacji finansowej konsumentów/kredytobiorców w czasie pandemii Covid-19, kiedy stracili oni pracę lub źródło dochodu. Klienci zgłaszali nieprawidłowości do: Rzecznika Finansowego, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Arbitra Bankowego. Duża liczba ofert kredytowych, ich wysoki poziom skomplikowania i niski wpływ na umowę kredytową powodowały, że konsument był narażony na nieuczciwe i nieetyczne praktyki kredytodawców. Nieprawidłowości występowały zarówno na etapie przedkontraktowym, jak i w trakcie trwania umowy kredytowej oraz po jej zakończeniu.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Biała, E. (2022). Rynek niebankowych instytucji pożyczkowych a ochrona konsumenta w Polsce. Warszawa: Biblioteka UOKiK, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Google Scholar

Chlipała, P. i Żbikowska, A. (2022). Konsumpcja w czasach pandemii. Jak kryzys spowodowany pandemią COVID-19 zmienił zachowania konsumentów? Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar

Czechowska, I.D. (2017). Architektura bezpieczeństwa i ochrony interesów konsumentów rynków finansowych. W: Ubezpieczenia i finanse. Rozwój i perspektywy. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 40–44.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8088-628-5.03

Decyzja NR RKR – 7(2020). Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, T. Chróstny, Kraków.
Google Scholar

European Banking Authority. (2020). Guidelines on legislative and non-legislative moratoria on loan repayments applied in the light of the COVID-19 crisis, https://www.eba.eu-ropa.eu/sites/default/documents/files/document_library/Publications/Guide-lines/2020/Guidelines%20on%20legislative%20and%20non-legislative%20moratoria%20on%20loan%20repayments%20ap-plied%20in%20the%20light%20of%20the%20COVID-19%20crisis/882537/EBA-GL-2020-02%20Guidelines%20on%20payment%20moratoria.pdf [downloaded 12.06.2023].
Google Scholar

Hajder, K., Kacperska, M. i Donaj, Ł., red. (2020). Konsekwencje pandemii COVID-19 świat i gospodarka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa.
Google Scholar

Kalemli-Ozcan, S., Papaioannou, E., and Perri, F. (2013). Global banks and crisis transmission. Journal of international Economics, no. 89(2), pp. 495–510.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jinteco.2012.07.001

Kosman, J. i Kosman, M. (2021). Polityka Narodowego Banku Polskiego w zakresie stóp procentowych wobec pierwszej fali pandemii COVID-19. Świat Idei i Polityki, vol. 20, nr 2, https://doi.org/10.34767/SIIP.2021.02.08
Google Scholar

Lament, M. i Bukowska, J., red. (2021). Gospodarka XXI wieku wyznania sektorowe, Warszawa: CeDeWu.
Google Scholar

Markowiak, M. (2022). Ocena działań Narodowego Banku Polskiego podczas pandemii koronawirusa. Gdańsk: Zeszyty Studenckie „Nasze Studia”, nr 12.
Google Scholar

Mroczyński-Szmaj, Ł. (2021). Realizacja konstytucyjnej gwarancji bezpieczeństwa konsumenta przez władze publiczne w dobie Covid-19 na rynku usług finansowych i rynku energii. Zagadnienia wybrane. Acta Iuridica Resoviensia, no. 3(34), https://doi.org/10.15584/actai-res.2021.3.17
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15584/actaires.2021.3.17

NBP (2017). Financial system in Poland 2016. Warsaw.
Google Scholar

Niczyporuk, P. (2021). Przywilej dla kredytobiorców w postaci tzw. wakacji kredytowych w okresie pandemii koronawirusa (Covid-19) – wybrane zagadnienia. Studia Iuridica, nr 88, https://doi.org/10.31338/2544-3135.si.2021-88.14
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/2544-3135.si.2021-88.14

Nowak, P. (2019). Ochrona konsumenta przez ustawowe limitowanie opłat kredytowych. Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.24917/3296.151.17

Pawłowska-Szawara, E. (2020). Asymetria informacji na rynku bankowych kredytów konsumenckich w Polsce. Warszawa: Difin SA.
Google Scholar

Polski Instytut Ekonomiczny. (2021). Tarcza antykryzysowa. Koło ratunkowe dla firm i gospodarki? Warszawa.
Google Scholar

Rutkowska-Tomaszewska, E. i Zwaliński, A. (2021). Umowne i ustawowe rozwiązania dotyczące „wakacji kredytowych” w sytuacji pandemii COVID-19. Prawo – praktyka – a rzeczywista ochrona kredytobiorcy konsumenta. Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny nr 7(10), https://doi.org/10.7172/2299-5749.IKAR.7.10.7
Google Scholar

Rzecznik Finansowy, „Wakacje kredytowe” – podsumowanie problematyki i działań podjętych przez Rzecznika Finansowego, https://rf.gov.pl/wakacje-kredytowe-podsumowanie-problematyki-i-dzialan-podjetych-przez-rzecznika-finansowego/ [downloaded 07.06.2023].
Google Scholar

Sagan, B. (2016). Ochrona konsumenta w umowach zawieranych na odległość (zarys problemu). Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, nr 45.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15584/nsawg.2016.1.8

Serzysko, A. (2021). Klauzule umowne w umowach bankowych a COVID-19, LEX/el.
Google Scholar

Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, Dz.U. 2022, poz. 246, 2339.
Google Scholar

Ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19, Dz.U. 2020, poz. 1086 z późn. zm.
Google Scholar

Uścińska, G. (2021). Rozwiązania ukierunkowane na przeciwdziałanie skutkom pandemii COVID-19 w zakresie bezpieczeństwa socjalnego obywateli w wybranych programach rządowych. Zabezpieczenie społeczne. Teoria, prawo, praktyka, no. 13.
Google Scholar

World Health Organization (2020). Coronavirus disease 2019 (COVID-19), Situation Report, no. 82.
Google Scholar

[www.1] www.bfg.pl [downloaded 12.06.2023].
Google Scholar

[www.2] www.ufg.pl [downloaded 12.06.2023].
Google Scholar

[www.3] www.knf.gov.pl [downloaded12.06.2023].
Google Scholar

[www.4] www.rf.gov.pl [downloaded 13.06.2023].
Google Scholar

[www.5] www.zbp.pl [downloaded 14.06.2023].
Google Scholar

[www.6] www.zbp.pl/dla-klientow/arbiter-bankowy [downloaded, 14.06.2023].
Google Scholar

Związek Banków Polskich (2020). Komunikat ZBP w sprawie działań pomocowych podejmowanych przez banki w związku z pandemią koronawirusa COVID 19, https://www.zbp.pl/Aktualnosci/Wydarzenia/Komunikat-ZBP-w-sprawie-dzialan-pomocowych-podejmowanych-przez-banki [downloaded 12.06.2023].
Google Scholar