Die Germanistik in Wrocław von ihren Anfängen bis zum Tod von Marian Szyrocki (1945-1992)

Anna Stroka

doi:10.18778/2196-8403.2009.10

Autor

Anna Stroka

DOI:

https://doi.org/10.18778/2196-8403.2009.10

Słowa kluczowe:

badania germanistyczne we Wrocławiu, reforma uniwersytetu z 1952 roku, zamknięcie germanistyki, katedry germanistyki w Poznaniu i Wrocławiu, współpraca między niemieckimi i polskimi instytutami germanistyki

Abstrakt

Artykuł przedstawia historię badań naukowych germanistyki wrocławskiej (od roku 1945). Bezpośrednio po II Wojnie Światowej germanistyka polska zmagała się nie tylko z problemami materialnymi i personalnymi, została poddana również rosnącemu naciskowi ideologicznemu, którego apogeum stanowiła socjalistyczna reforma szkolnictwa wyższego. Na skutek tej reformy zamknięte zostały nowoutworzone w roku 1945 katedry germanistyki w Warszawie, Krakowie, Toruniu i Lublinie. Fakt Zachowania katedry w Poznaniu i Wrocławiu nie oznaczał w żadnym wypadku przychylności ze strony państwa polskiego, co potwierdza powołanie pierwszego kierownika katedry we Wrocławiu dopiero w roku 1962. Jan Piprek, Zdzisław Żygulski, Marian Szyrocki, Mieczysław Urbanowicz, Norbert Morciniec, Gerard Koziełek, Konrad Gajek, Norbert Honsza i inni to badacze, którzy w sposób znaczący przyczynili się do rozwoju wrocławskiej germanistyki. Artykuł omawia również początki nawiązanej pod koniec lat 50-tych współpracy pomiędzy niemieckimi i polskimi germanistami oraz główne zainteresowania badawcze germanistyki wrocławskiej zauważalne w publikacjach ostatnich sześćdziesięciu lat.

Bibliografia

CZARNECKA, MIROSŁAWA (1997): Die „verse-schwangere“ Elysie. Zum Anteil der Frauen an der literarischen Kultur Schlesiens im 17. Jahrhundert. Wrocław.
Google Scholar

GAJEK, KONRAD (1988): Daniel Speers romanhafte und publizistische Schriften. Wrocław.
Google Scholar

HAŁUB, MAREK (1997): Johann Gustav Gottlieb Büsching: 1783 –1829. Ein Beitrag zur Begründung der schlesischen Kulturgeschichte. Wrocław.
Google Scholar

HAŁUB, MAREK (2005): August Heinrich Hoffmann von Fallersleben: im schlesischen Mikrokosmos. Eine kulturgeschichtliche Studie. Wrocław.
Google Scholar

HECKEL, HANS (1921): Die Schlesischen Provinzialblätter von 1785-1849 in ihrer literargeschichtlichen Bedeutung. Ein Beitrag zur Geschichte der deutschen Literatur in Schlesien. Breslau.
Google Scholar

HECKEL, HANS (1929): Geschichte der deutschen Literatur in Schlesien. Erster Band: Von den Anfängen bis zum Ausgang des Barock. Breslau.
Google Scholar

HONSZA, NORBERT (1972): Nad twórczością Tomasza Manna. [Zum Schaffen von Thomas Mann]. Katowice.
Google Scholar

HONSZA, NORBERT (1978): Moderne Unterhaltungsliteratur. Bestandsaufnahme, Thesen, Analysen. Wrocław.
Google Scholar

HONSZA, NORBERT (1983): Kurt Tucholsky: szlachetny pacyfista. [Kurt Tucholsky, ein edler Pazifist]. Wrocław.
Google Scholar

HONSZA, NORBERT (1987): Günter Grass. Werk und Wirkung. Wrocław.
Google Scholar

HONSZA, NORBERT (1996): Heinrich Böll: niepokorny humanista. [Heinrich Böll, der aufsässige Humanist]. Wrocław.
Google Scholar

KLIN, EUGENIUSZ (1964): Die frühromantische Literaturtheorie Friedrich Schlegels. Wrocław.
Google Scholar

KLIN, EUGENIUSZ (1966): August Ferdinand Bernhardi als Kritiker und Literaturtheoretiker. Bonn.
Google Scholar

KLIN, EUGENIUSZ (1971): Die hermeneutische und kritische Leistung Friedrich Schlegels in den romantischen Krisenjahren. Wrocław.
Google Scholar

KOZIEŁEK, GERARD (1963): Zacharias Werner. Sein Weg zur Romantik. Wrocław.
Google Scholar

KOZIEŁEK, GERARD (1967): Das dramatische Werk Zacharias Werners. Wrocław.
Google Scholar

KUNICKI, WOJCIECH (1989): Problematyka estetyczna w pracach prekursorów i twórców faszyzmu niemieckiego. [Zu Fragen der Ästhetik in den Schriften der Wegbereiter des deutschen Faschismus]. Wrocław.
Google Scholar

KUNICKI, WOJCIECH (1993): Projektionen des Geschichtlichen. Ernst Jüngers Arbeit an den Fassungen von „In Stahlgewittern“. Frankfurt (M.).
Google Scholar

MORCINIEC, NORBERT (1964): Die nominalen Wortzusammensetzungen in den westgermanischen Sprachen. Wroclaw.
Google Scholar

MORCINIEC, NORBERT (1968): Distinktive Spracheinheiten im Niederländischen und Deutschen. Zum phonologischen Identifizierungsprozeß. Wrocław.
Google Scholar

MORCINIEC, NORBERT (1974): Einleitung. In: KRECH, HANS et al. (eds.): Słownik Wymowy Niemieckiej. [Wörterbuch der deutschen Aussprache]. Warszawa, 7-91.
Google Scholar

PIPREK, JOHANNES (1914): Slawische Brautwerbungs- und Hochzeitsbräuche. In: Zeitschrift für österreichische Volkskunde. Ergänzungsband 10.
Google Scholar

PIPREK, JAN (1934): Unser erstes deutsches Buch. Lwów.
Google Scholar

PIPREK, JAN (1935): Unser zweites deutsches Buch. Lwów.
Google Scholar

PIPREK, JAN (1936): Unser drittes deutsches Buch. Lwów.
Google Scholar

PIPREK, JAN (1937): Unser viertes deutsches Buch. Lwów.
Google Scholar

PIPREK, JAN (1938): Von deutscher Art und Kunst. Teil l. Lwów.
Google Scholar

PIPREK, JAN (1939): Von deutscher Art und Kunst. Teil 2. Lwów.
Google Scholar

PIPREK, JAN (1950): Bertolt Brecht. In: Przegląd Zachodni 6:504-510.
Google Scholar

PIPREK, JAN (1953): Jerzy Weerth: niemiecki pisarz marksistowski. [Georg Weerth, ein deutscher marxistischer Schriftsteller]. In: Przegląd Zachodni 4/5:550-570.
Google Scholar

PIPREK, JAN (1956): Heine i Marx. [Heine und Marx]. In: Przegląd Zachodni 12:253-268.
Google Scholar

PIPREK, JAN (1957): Piastowie w poezji Scherffera von Scherffenstein. [Die Piasten in der Dichtung Wenzel Scherffers von Scherffenstein]. In: Germanica Wratislaviensia 1:37-57.
Google Scholar

PIPREK, JAN (1960): Slawische Wesenszüge bei Gerhart Hauptmann. In: Germanica Wratislaviensia 5:125-143.
Google Scholar

PIPREK, JAN (1961): Wacław Scherffer von Scherffenstein, poeta sląski i polonofil XVII w. [Wenzel Scherffer von Scherffenstein, ein schlesischer Dichter und Polonophiler des 17. Jhd.s]. Opole.
Google Scholar

PIPREK, JAN / IPPOLDT, JULIUSZ (1969ff.): Großwörterbuch Polnisch-Deutsch. Band 1-2, mit Nachtrag. Warszawa.
Google Scholar

PIPREK, JAN / IPPOLDT, JULIUSZ (1969ff.): Großwörterbuch Deutsch-Polnisch. Band 1-2, mit Nachtrag. Warszawa.
Google Scholar

STROKA, ANNA (1965): Carl Hauptmanns Werdegang als Denker und Dichter. Wrocław.
Google Scholar

STROKA, ANNA (1974): Arthur Schnitzler und sein dramatisches Werk. Wrocław [unveröffentlicht].
Google Scholar

STROKA, ANNA (1982): Gerhart Hauptmann. Die Ratten. Stuttgart. l982.
Google Scholar

SZYROCKI, MARIAN (1956): Martin Opitz. Berlin. – (1959): Der junge Gryphius. Berlin.
Google Scholar

SZYROCKI, MARIAN (1959): Der junge Gryphius. Berlin.
Google Scholar

URBANOWICZ, MIECZYSŁAW (1964): Z dziejów literatury niemieckiej na Śląsku w pierwszej połowie XIX wieku. [Zur Geschichte der deutschen Literatur in Schlesien in der ersten Hälfte des 19. Jhd.s]. Wrocław.
Google Scholar

URBANOWICZ, MIECZYSŁAW (1965): Oświecenie w literaturze niemieckiej na Śląsku. [Die Aufklärung in der deutschen Literatur in Schlesien]. Wrocław.
Google Scholar

ŻYGULSKI, ZDZISŁAW (1925/1926): O dramat nowożytny i jego formę. [Zum modernen Drama und seiner Form]. In: Pamiętnik Literacki 22/23.
Google Scholar

ŻYGULSKI, ZDZISŁAW (1932): Andreas Gryphius’ „Catharina von Georgien“ nach ihrer französischen Quelle untersucht. Lwów.
Google Scholar

ŻYGULSKI, ZDZISŁAW (1933): Rzecz o helenizmie Goethego. [Zum Hellenismus bei Goethe]. Lwów.
Google Scholar

ŻYGULSKI, ZDZISŁAW (1937): Stefan George i koło jego wyznawców. [Stefan George und sein Kreis]. In: Marcholt 3:2.
Google Scholar

ŻYGULSKI, ZDZISŁAW (1939): Schillers tragisches Pathos. Sein Ursprung und seine Ausdrucksmittel. Teil 1. Lwów.
Google Scholar

ŻYGULSKI, ZDZISŁAW (1939a): Tragedie Seneki a dramat nowożytny do końca XVIII w. [Senecas Tragödien und das neue Drama bis zum ausgehenden 18. Jhd.]. l. Teil. Lwów.
Google Scholar

ŻYGULSKI, ZDZISŁAW (1947): Krasiński a Hebbel. Szkic porównawczy. [Krasiński und Hebbel. Eine vergleichende Studie]. In: Pamiętnik Literacki 37:23-37.
Google Scholar

ŻYGULSKI, ZDZISŁAW (ed.) (1951): Heinrich Heine. Poezje wybrane. [Heinrich Heine. Ausgewählte Gedichte]. Wrocław.
Google Scholar

ŻYGULSKI, ZDZISŁAW (ed.) (1957): Johann Wolfgang von Goethe. Werke in Auswahl. Warszawa.
Google Scholar

ŻYGULSKI, ZDZISŁAW (ed.) (1960): Goethe. Poezje w dwóch tomach. [Goethe. Dichtungen in zwei Bänden]. Warszawa.
Google Scholar

ŻYGULSKI, ZDZISŁAW (ed.) (1960a): Henryk Kleist. Dzieła wybrane. [Heinrich Kleist. Werke in Auswahl]. Warszawa.
Google Scholar

ŻYGULSKI, ZDZISŁAW (1961): Twórczość sceniczna Henryka Kleista w stosunku do dramatu klasycznego. [Heinrich von Kleists Bühnenschaffen und das klassische Drama]. In: Kwartalnik Neofilologiczny 8:357-374.
Google Scholar

ŻYGULSKI, ZDZISŁAW (1964): Fryderyk Hölderlin (l770-l843). [Friedrich Hölderlin (1770-1843)]. Wrocław.
Google Scholar

ŻYGULSKI, ZDZISŁAW (1968): Gerhart Hauptmann: Człowiek i twórca. [Gerhart Hauptmann: Mensch und Schriftsteller]. Łódź.
Google Scholar

ŻYGULSKI, ZDZISŁAW (1971): Fryderyk Hebbel. Obraz życia i twórczości. [Friedrich Hebbel. Leben und Werk]. Wrocław.
Google Scholar

ŻYGULSKI, ZDZISŁAW (1973): Fryderyk Schiller. [Friedrich Schiller]. Warszawa.
Google Scholar

ŻYGULSKI, ZDZISŁAW (1976): Stanisław Przybyszewski jako pisarz modernizmu niemieckiego. [Stanisław Przybyszewski als Vertreter der deutschen Moderne]. In: Germanica Wratislaviensia 26:72-86.
Google Scholar