Parcelling out of rural land in the interwar period and its consequences for settlement – examples of Orzeszków, Wielenin and Zieleń
DOI:
https://doi.org/10.18778/2299-8403.07.03Keywords:
historical geography, settlement, village, big farms, parcelling out, land reform, interwar period, commune of KościelnicaAbstract
The article presents the results of research on the process of parcelling out the land of big farms in Uniejów region in the interwar period. The analysis covered three settlement units in located in the former commune of Kościelnica: Orzeszków, Wielenin and Zieleń. The first part of the article explains some legal aspects of the parcellation process connected with the implementation of the land reform. The next part presents the results of research on the parcellation of villages in the commune of Kościelnica, including legal questions and changes in the spatial structures of settlement.
References
Bandurka M., Zmiany administracyjne i terytorialne ziem województwa łódzkiego w XIX i XX w. (wyd. II uzupełnione), Łódź 1995.
Google Scholar
Biernacka M., Oświata a społeczno-kulturowe przeobrażenia wsi w okresie międzywojennym (na przykładzie wybranych społeczności), ,,Etnografia Polska” 1983, t. 27, z.1, s. 103–131.
Google Scholar
Burszta J., Od osady słowiańskiej do wsi współczesnej. O tworzeniu się krajobrazu osadniczego ziem polskich i rozplanowań wsi, Wrocław 1958.
Google Scholar
Cepil M., Figlus T., Geneza majoratu i stosunki osadnicze w dobrach rodziny Tollów pod Uniejowem, ,,Biuletyn Uniejowski” 2017, t. 6, s. 91–107.
Google Scholar
Firlej K., Formy organizacyjne zagospodarowania ziem polskich na przestrzeni wieków, ,,Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy” 2011, nr 4, s. 21–36.
Google Scholar
Grabarczyk T., Kowalska-Pietrzak A., Szymczak J., Uniejowskie strony-karty z przeszłości odległej, nieznanej i bliskiej gminy Uniejów, Łódź–Uniejów 2008.
Google Scholar
Kłusek M., Definicja nieruchomości ziemskiej w aktach prawnych i orzecznictwie sądowym 20-lecia międzywojennego, ,,Studia z zakresu Prawa, Administracji i Zarządzania” 2015, t. 8, s. 91–113.
Google Scholar
Konopka K., Konieczność reform agrarnych w Drugiej Rzeczypospolitej Polskiej, ,,Economy and Management” 2009, nr 1, s. 7–19.
Google Scholar
Konopka K., Mechanizm reform agrarnych w Drugiej Rzeczypospolitej Polskiej (1918–1939), Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok 2010.
Google Scholar
Kowalik-Bodzak D., Wpływ podziału spadkowego, komasacji i parcelacji na zmianę układów przestrzennych wsi w powiecie puławskim od połowy XIX w., „Dokumentacja Geograficzna” 1964, z. 4, s. 97–152.
Google Scholar
Kukulski J., Generałowie carscy i ich majątki ziemskie w Królestwie Polskim (1835–1920), Wyd. Neriton, Warszawa 2007.
Google Scholar
Langrod J.S., Zarys administracji agrarnej w Polsce, Kraków–Warszawa 1939.
Google Scholar
Machałek M., Przemiany polskiej wsi w latach 1918–1989, ,,Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym” 2013, t. 26 (3), s. 55–80.
Google Scholar
Mieszczankowski M., Rolnictwo II Rzeczypospolitej, Książka i Wiedza, Warszawa 1983.
Google Scholar
Myszkorowska-Olczak G., Zespoły folwarczne na terenie gminy Uniejów, ,,Biuletyn Uniejowski” 2013, t. 2, s. 93–112.
Google Scholar
Noniewicz Cz., Reforma rolna na Wileńszczyźnie w okresie międzywojennym, ,,Optimum. Studia Ekonomiczne” 2014, nr 6 (72), s. 93–112.
Google Scholar
Prochownik A., Przemiany struktury osadniczo-agrarnej wsi powiatu proszowickiego od połowy XIX wieku do 1960 r. (na wybranych przykładach), „Dokumentacja Geograficzna” 1965, z. 6, s. 159.
Google Scholar
Staniewicz W., Zmiany w strukturze agrarnej Polski, ,,Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1936, nr 4, s. 382–397.
Google Scholar
Stelmachowski A. (red.), Prawo rolne, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2006.
Google Scholar
Ziętara W., Społeczny czy ekonomiczny charakter reform rolnych w Polsce w okresie między- i powojennym, ,,Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich” 2015, t. 102, z. 1, s. 31–45.
Google Scholar
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Zbiór kartograficzny, Mapa dóbr Uniejów położonych w Gubernii i Obwodzie Kaliskim, 1838, sygn. 249–9, ark. 5.
Google Scholar
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Zbiór kartograficzny, Plan wsi i folwarku Wielenin z 1839 r., sygn. 185–1, ark. 45.
Google Scholar
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Zbiór kartograficzny, Plan wsi i folwarku Zielenin z 1839 r., sygn. 185–1, ark. 27.
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Łodzi, Okręgowy Urząd Ziemski w Piotrkowie, Operat parcelacji majątku Orzeszków gmina Kościelnica, sygn. 498.
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Łodzi, Okręgowy Urząd Ziemski w Piotrkowie, Sprawa parcelacji państwowego majątku Orzeszków gmina Kościelnica, sygn. 497.
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Łodzi, Okręgowy Urząd Ziemski w Piotrkowie, Sprawa parcelacji państwowego majątku Zieleń gmina Kościelnica, sygn. 594.
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Łodzi, Okręgowy Urząd Ziemski w Piotrkowie, Sprawa parcelacji majątku państwowego Zieleń–Łąki gmina Kościelnica, sygn. 596.
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Łodzi, Okręgowy Urząd Ziemski w Piotrkowie, Sprawa parcelacji majątku państwowego Wielenin gmina Kościelna, sygn. 570.
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Łodzi, Okręgowy Urząd Ziemski w Piotrkowie, W sprawie parcelacji łąk Zieleń tzw. część majątku Wielenin wieś Zieleń gmina Kościelnica tom I, sygn. 571.
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Łodzi, Okręgowy Urząd Ziemski w Piotrkowie, Sprawa parcelacji majątku państwowego Wielenin gmina Kościelnica, sygn. 572.
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Łodzi, Okręgowy Urząd Ziemski w Piotrkowie, W sprawie wniosku parcelacyjnego w związku ze scaleniem gruntów wsi Ostrowsko, sygn. 503.
Google Scholar
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dn. 17 marca 1921 r. (Dz.U. 1921, nr 44, poz. 267).
Google Scholar
Monitor Polski, nr 217, dn. 30 listopada 1918 r.
Google Scholar
Parcelacja i Osadnictwo (parę słów o reformie rolnej), Towarzystwo Oświaty Narodowej, Warszawa 1921.
Google Scholar
Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, województwo łódzkie, t. II, Warszawa 1925.
Google Scholar
Ustawa z dn. 4 listopada 1918 r. w przedmiocie dóbr donacyjnych (Dz.U. 1918, nr 15, poz. 35).
Google Scholar
Ustawa z dn. 6 lipca 1920 r. o organizacji urzędów ziemskich (Dz.U. 1920, nr 70, poz. 461).
Google Scholar
Ustawa z dn. 15 lipca 1920 r. o wykonaniu reformy rolnej (Dz.U. 1920, nr 70, poz. 462).
Google Scholar
Ustawa z dn. 28 grudnia 1925 r. o wykonaniu reformy rolnej (Dz.U. 1926, nr 1, poz. 1).
Google Scholar
Wojskowy Instytut Geograficzny, Mapa Szczegółowa Polski, (1929–1939), 1:25 000, sygn. P40 S27 I.
Google Scholar
http://mapy.geoportal.gov.pl/imap/?gpmap=gp0&actions=acShowServices_KATASTER, skala 1:25 000 [dostęp: 20.02.2018].
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
