Nowy system warunkowości w prawie Unii Europejskiej
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6069.97.01Słowa kluczowe:
praworządność, mechanizm warunkowości, warunkowość rzeczywista, interesy finansowe Unii Europejskiej, wystarczająco bezpośredni związek przyczynowy, zasada pewności prawa, obchodzenie prawaAbstrakt
Autor omawia zgodność z prawem traktatowym projektowanego systemu warunkowości, dotyczącego zawieszania wypłaty funduszy unijnych państwom członkowskim w związku z zarzutem naruszania praworządności i innych zasad ogólnych. Tak rozumiana nowa warunkowość rozpatrzona została w kontekście dotychczasowego uzależniania wydatkowania funduszy unijnych (a wcześniej wspólnotowych) od spełnienia określonych kryteriów jako utrwalonej praktyki zarządzania funduszami.
Celem niniejszego opracowania jest zbadanie zgodności z prawem traktatowym nowego systemu warunkowości dotyczącego ochrony praworządności i innych zasad ogólnych postulowanego w konkluzjach Rady Europejskiej z 17–21.07.2020 r. jako kontynuacji prac nad projektowanym przez Komisję rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony budżetu Unii w przypadku uogólnionych braków w zakresie praworządności w państwach członkowskich z 2.05.2018 r.
Pobrania
Bibliografia
Barcz, Jan. 2014. „Szczyt państw strefy euro (Euro Summit) – ocena z ustrojowego i prawnego punktu widzenia”. Europejski Przegląd Sądowy 1: 4–11.
Google Scholar
Barcz, Jan. 2019. „Unia Europejska wobec niepraworządnego państwa członkowskiego”. Państwo i Prawo 1: 3–23.
Google Scholar
Dunaj, Bogusław. Red. 1996. Słownik współczesnego języka polskiego. Warszawa: Wilga.
Google Scholar
Edjaharian, Vérane. 2013. „The European Council”. W The Treaty on European Union (TEU). A Commentary. 615–644. Red. Hermann-Josef Blanke, Stelio Mangiameli. Berlin: Springer-Verlag Berlin Heidelberg.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-642-31706-4_16
Eysymontt, Małgorzata. 2014. „Analiza prawna Traktatu o Stabilności, Koordynacji i Zarządzaniu w Unii Gospodarczej i Walutowej: ocena możliwych korzyści i zagrożeń dla polskiego systemu konstytucyjnego”. W Prawo UE i porządek konstytucyjny państw członkowskich. Problem konkurencji i wzajemnych relacji. 97–132. Red. Dominika E. Harasimiuk, Marcin Olszówka, Andrzej Zinkiewicz. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Uczelni Łazarskiego.
Google Scholar
Gontarski, Waldemar. 2013. „Sprawca nieumyślny a sprawca przypadkowy”. W Profesor Marian Cieślak – osoba, dzieło, kontynuacje. 194–238. Red. Wojciech Cieślak, Sławomir Steinborn. Warszawa: Lex a Wolters Kluwer business.
Google Scholar
Gontarski, Waldemar. 2015. „Skuteczność prawa Unii Europejskiej. Zarys teorii”. W Skuteczność prawa europejskiego. Zarys teorii i praktyki. 11–152. Red. Genowefa Grabowska. Warszawa: Wydawnictwo Europejskiej Wyższej Szkoły Prawa i Administracji.
Google Scholar
Halmai, Gábor. 2018. „The Possibility and Desirability of Rule of Law Conditionality”. Hague Journal on the Rule of Law 11(1): 171–188.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/s40803-018-0077-2
Herma, Cezary. 2012. „Aspekty proceduralne i prawne negocjacji w sprawie Traktatu o unii fiskalnej”. W Rewizja Traktatów stanowiących podstawę Unii Europejskiej po wejściu w życie Traktatu z Lizbony. 29–64. Red. Jan Barcz. Warszawa: Elipsa.
Google Scholar
Inghelram, Jan. 2008. „Legal instruments, decision-making and EU finances”. W The Law of the European Union and the European Communities: with Reference to Changes to be Made by the Lisbon Treaty. 349–419. Red. Paul Joan George Kapteyn et al. Wyd. czwarte. Austin: Wolters Kluwer Law & Business; Alphen aan den Rijn: Kluwer Law International.
Google Scholar
Kelemen, R. Daniel. Kim Lane Scheppele. 2018. „How to Stop Funding Autocracy in the EU”. Verfassungsblog. 12 września. https://verfassungsblog.de/how-to-stop-funding-autocracy-in-the-eu/
Google Scholar
Kranz, Jerzy. Anna Wyrozumska. 2012. „Powierzenie Unii Europejskiej niektórych kompetencji a traktat fiskalny”. Państwo i Prawo 7: 20–36.
Google Scholar
Kurcz, Bartłomiej. 2012. „Art. 288”. W Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz. T. III. Red. Andrzej Wróbel. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar
Łacny, Justyna. 2017. Korekty finansowe nakładane przez Komisję Europejską na państwa członkowskie za niezgodne z prawem wydatkowanie funduszy Unii Europejskiej, Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar
Łacny, Justyna. 2018. „Zawieszenie wypłat funduszy UE przekazywanych państwom członkowskim naruszającym zasadę praworządności – nowy mechanizm warunkowości w prawie”. Europejski Przegląd Sądowy 12: 12–23.
Google Scholar
Mańko, Rafał. Magdalena Sapała. 2020. „Protecting the EU budget against generalised rule of law deficiencies”. W European Parliamentary Research Service. EU Legislation in Progress 2021–2027: 1–12. https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2018/630299/EPRS_BRI(2018)630299_EN.pdf
Google Scholar
Nowak-Far, Artur. 2012. „126.14. Pakt stabilności i wzrostu – procedura wzajemnego monitorowania. Akty wiążące prawnie”. W Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz. T. II. Red. Krystyna Kowalik-Bańczyk, Monika Szwarc-Kuczer, Andrzej Wróbel. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar
Poździk, Rafał. 2018. „Wpływ naruszenia praworządności w państwach członkowskich na politykę spójności w latach 2021–2027”. Europejski Przegląd Sądowy 12: 4–11.
Google Scholar
Saganek, Przemysław. 2010. „Nowe reguły dotyczące podziału kompetencji między Unię Europejską a państwa członkowskie w świetle Traktatu z Lizbony”. Przegląd Sejmowy 4: 83–106.
Google Scholar
Scheppele, Kim Lane. Laurent Pech. R. Daniel Kelemen. 2018. „Never Missing an Opportunity to Miss an Opportunity: The Council Legal Service Opinion on the Commission’s EU budget-related rule of law mechanism”. Verfassungsblog. 12 listopada. https://verfassungsblog.de/never-missing-an-opportunity-to-miss-an-opportunity-the-council-legal-service-opinion-on-the-commissions-eu-budget-related-rule-of-law-mechanism/
Google Scholar
Scheppele, Kim Lane. R. Daniel Kelemen. 2020. „Defending Democracy in EU Member States”. W EU Law in Populist Times: Crises and Prospects. 413–456. Red. Francesca Bignami. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1017/9781108755641.015
Taborowski, Maciej. 2019. Mechanizmy ochrony praworządności państw członkowskich w prawie Unii Europejskiej. Studium przebudzenia systemu ponadnarodowego. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Waldhoff, Christian. 2016. „Art. 312 AEUV”. W EUV/AEUV. Das Verfassungsrecht der Europäischen Union mit Europäischer Grundrechtecharta. Kommentar. 2604–2607. Red. Christian Calliess, Matthias Ruffert. Wyd. piąte. Monachium: C.H. Beck.
Google Scholar
Viţă, Viorica. 2017. „Revisiting the Dominant Discourse on Conditionality in the EU: The Case of EU Spending Conditionality”. Cambridge Yearbook of European Legal Studies 19: 116–143 (1–28).
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1017/cel.2017.4
Viţă, Viorica. 2018. „Research for REGI Committee – Conditionalities in Cohesion Policy.” European Parliament, Policy Department for Structural and Cohesion Policies: 1–63. https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2018/617498/IPOL_STU(2018)617498_EN.pdf
Google Scholar
Ziembiński, Zygmunt. 1997. Logika praktyczna. Wyd. dwudzieste. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Żukrowska, Katarzyna. 2009. „Budżet ogólny Unii Europejskiej w warunkach kryzysu”. W Unia Europejska wobec kryzysu ekonomicznego. 53–78. Red. Joachim Osiński. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie – Oficyna Wydawnicza.
Google Scholar
Decyzja nr 2011/199/UE Rady Europejskiej z 25.03.2011 r. w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilności dla państw członkowskich, których walutą jest euro; Dz. Urz. UE 2011, L 91, 1.
Google Scholar
Decyzja Rady (UE) 2015/1289 z 13.07.2015 r. w sprawie nałożenia na Hiszpanię grzywny za manipulowanie danymi dotyczącymi deficytu we Wspólnocie Autonomicznej Walencji; Dz. Urz. UE 2015, L 198, 19.
Google Scholar
Decyzja Rady z 26.05.2014 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej; Dz. Urz. UE 2014, L 168, 105.
Google Scholar
Karta praw podstawowych Unii Europejskiej; Dz. Urz. UE 2007, C 303, 1.
Google Scholar
Rozporządzenie (WE) nr 1467/97 z 7.07.1997 r. w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury nadmiernego deficytu; Dz. Urz. WE 1997, L 209, 6 ze zm.
Google Scholar
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1173/2011 z 16.11.2011 r. w sprawie skutecznego egzekwowania nadzoru budżetowego w strefie euro; Dz. Urz. UE 2011, L 306, 1.
Google Scholar
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z 17.12.2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006; Dz. Urz. UE 2013, L 347, 320 ze zm.
Google Scholar
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z 25.10.2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002; Dz. Urz. UE 2012, L 298, 1 – uchylone przez: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012 PE/13/2018/REV/1; Dz. Urz. UE. 2018, L 193, 1.
Google Scholar
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z 18.07.2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012; Dz. Urz. UE 2018, L 193, 1.
Google Scholar
Rozporządzenie Rady (WE) nr 1056/2005 z 27.06.2005 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 1467/97 w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury nadmiernego deficytu; Dz. Urz. UE 2005, L 174, 6.
Google Scholar
Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z 11.07.2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1260/1999; Dz. Urz. UE 2006, L 210, 25.
Google Scholar
Rozporządzenie Rady (WE) nr 1260/1999 z 21.06.1999 r. ustanawiające przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych; Dz. Urz. WE 1999, L 161, 1, wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 14, t. 1, 31.
Google Scholar
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana); Dz. Urz. UE 2016 C 202, 1.
Google Scholar
Traktat o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w Unii Gospodarczej i Walutowej (zwany także paktem fiskalnym); Dz.U. z 2013 r. poz. 1258.
Google Scholar
Traktat o Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana); Dz. Urz. UE 2016 C 202, 1.
Google Scholar
Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (wersja skonsolidowana); Dz. Urz. UE 2006 CE 321.
Google Scholar
Ustawa z 9.04.2015 r. o ratyfikacji decyzji Rady z 26.05.2014 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej (2014/335/UE, Euratom); Dz.U. poz. 764.
Google Scholar
Opinia rzecznika generalnego TS Vilaça przedstawiona 12.11.1987 r. w sprawie Dania/Komisja, 349/85, ECLI:EU:C:1987:487.
Google Scholar
Opinia nr 1/2018 Trybunału Obrachunkowego (przedstawiona na mocy art. 322 ust. 1 lit. a TFUE) w sprawie wniosku z dnia 2 maja 2018 r. dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony budżetu Unii w przypadku uogólnionych braków w zakresie praworządności w państwach członkowskich; Dz. Urz. UE 2018 C 291, 1.
Google Scholar
Postanowienie TS z 11.07.1996 r., An Taisce i WWF UK/Komisja, C-325/94 P, ECLI:EU:C:1996:293.
Google Scholar
Wyrok Sądu UE z 19.04.2013 r., Włochy/Komisja, sprawy połączone T-99/09 i T-308/09, ECLI:EU:T:2013:200.
Google Scholar
Wyrok Sądu UE z 12.12.2019 r., Tàpias, T-527/16, ECLI:EU:T:2019:856.
Google Scholar
Wyrok Sądu UE z 17.12.2019 r., Polska/Komisja, T-21/18, ECLI:EU:T:2019:865.
Google Scholar
Wyrok TS z 7.02.1979 r., Francja/Komisja, sprawy połączone 15/76 i 16/76, ECLI:EU:C:1979:29.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1159/000122907
Wyrok TS z 12.11.1981 r., Meridionale Industria Salumi i in., sprawy połączone 212/80 do 217/80, ECLI:EU:C:1981:270.
Google Scholar
Wyrok TS z 11.01.2001 r., Grecja/Komisja, C-247/98, ECLI:EU:C:2001:4.
Google Scholar
Wyrok TS z 21.06.2007 r., ROM-projecten, C-158/06, ECLI:EU:C:2007:370.
Google Scholar
Wyrok TS z 6.05.2008 r., Parlament Europejski/Rada, C-133/06, ECLI:EU:C:2008:257.
Google Scholar
Wyrok TS z 22.10.2013 r., Rada/Komisja, C-137/12, ECLI:EU:C:2013:675.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.12968/bjon.2013.22.12.675
Wyrok TS z 17.09.2014 r., Liivimaa Lihaveis, C-562/12, ECLI:EU:C:2014:2229.
Google Scholar
Wyrok TS z 6.11.2014 r., Włochy/Komisja, C-385/13 P, ECLI:EU:C:2014:2350.
Google Scholar
Wyrok TS z 25.10.2017 r., Komisja/Rada (CMR 15), C-687/15, ECLI:EU:C:2017:803.
Google Scholar
Wyrok TS z 20.12.2017 r., Hiszpania/Rada, C-521/15, ECLI:EU:C:2017:98.
Google Scholar
Wyrok TS z 21.06.2018 r., Polska/Parlament i Rada, C-5/16, ECLI:EU:C:2018:483.
Google Scholar
Wyrok TS z 24.06.2019 r., Komisja/Polska, C-619/18, ECLI:EU:C:2019:531.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1055/s-0039-1692785
Wyrok TS z 26.03.2020 r., Simpson/Rada i HG/Komisja, C-542/18 RX-II i C-543/18 RX-II, ECLI:EU:C:2020:232.
Google Scholar
http://publications.europa.eu/resource/cellar/7291a4a1-f08e-4712–919d-2b65fd452582.0012.03/DOC_1
Google Scholar
https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-13593–2018-INIT/en/pdf
Google Scholar
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:52018PC0324&from=EN
Google Scholar
https://multimedia.europarl.europa.eu/pl/plenary-session_20200709-0900-PLENARY_vd
Google Scholar
https://www.consilium.europa.eu/media/45127/210720-euco-final-conclusions-pl.pdf
Google Scholar
https://www.politico.eu/wp-content/uploads/2020/07/sn00011.en20.pdf
Google Scholar
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
