Examining the Slavic Identity in the Middle Ages: Perception of Common Sense of Slavic Community in Polish and Bohemian Medieval Chronicles
DOI:
https://doi.org/10.18778/2084-140X.03.06Abstract
The concept of Slavic solidarity is taken by some political or ideological movements as obviosity. In its later tradition it is based mainly on the language and cultural solidarity emphasised by romantic (and earlier) literature. The very origin of closeness of nowadays (and historical) Slavic nations is there traced to assumed bio-historical root. From the perspective of scientific analysis the examination of the whole term Slav should be done at first place. In medieval Polish and Bohemian chronicles we can observe a growing phenomenon of the identification with wider name Slav and with the common history of Slavs as well. In the Chronicle of Greater Poland, followed by chronicle of the Pulkava of Radenin and with the work of Jan Długosz was defined the model of biblical genealogy of Slavic nations. The solidarity was based mainly on the perception of similar languages and geographical closeness and was transformed in a literary way into blood relations. Reflection of this literary concept in foreing affairs is hardly to declare, but some dynastical representatives used the intelectual concept in a literary propaganda of their goals.
Downloads
References
Isidor ze Sevilly, Etymologiae, trans. I. Zachová, ed. I. Zachová, H. Šedinová, vol. IX, Praha 1998.
Google Scholar
Popowska-Taborska H., Co językoznawca powiedzieć może o wczesnych dziejach Słowian, [in:] Praojczyzna Słowian. Zbiór wypowiedzi, ed. W. Mańczak, Kraków 2001, p. 32.
Google Scholar
Popowska-Taborska H., The Slavs in the Early Middle Ages from the Viewpoint of Contemporary Linguistic, [in:] Origins of Central Europe, ed. P. Urbańczyk, Warsaw 1997, p. 91.
Google Scholar
Spräche und Identität im frühen Mittelalter, ed. W. Pohl, B. Zeller, Wien 2012.
Google Scholar
Geary P., The Myth of the nations. The medieval origins of Europe, Princeton–Oxford 2002.
Google Scholar
Siân J., The Archaeology of Ethnicity: Constructing Identities in the Past and Present, London 1997.
Google Scholar
Urbańczyk P., Foreign Leaders in Early Slavic Societes, [in:] Integration und Herrschaft. Etnische Identitäten und soziale Organisation im Frümittelalter, ed. W. Pohl, M. Diesenberg, Wien 2002, p. 258.
Google Scholar
Mamzer H., Problem etniczny w archeologii, „Slavia Antiqua” 40, 1999, p. 189.
Google Scholar
Mačala P., Etnogeneza Slovanov v archeologii, Košice 1995.
Google Scholar
Krekovič E., Etnicka interpretacia v archeologii, [in:] Etnos a materialna kultura, ed. E. Krekovič, Bratislava 2000, p. 13–16.
Google Scholar
Urbańczyk P., Archeologia etniczności – fikcja, czy nadzieja?, [in:] Archeologia w teorii i praktyce, ed. A. Buko, P. Urbańczyk, Warszawa 2000, p. 140.
Google Scholar
Archaeology of identity – Archaeologie der Identität, ed. W. Pohl, M. Mehofer, Wien 2010, p. 325.
Google Scholar
Anderson B., Imagined Communities, London–New York 1991, p. 1–9.
Google Scholar
Smith A.D., Myths and Memories of the Nations, New York 1999.
Google Scholar
Eriksen T.H., The Cultural Context of Etnic Differences, „The Journal of the Royal Anthropological Institue” 26, 1991, p. 141.
Google Scholar
Barth F., Ethnic groups and boundaries, Boston 1969.
Google Scholar
Wenskus R., Stammesbildung und Verfassung: das Werden der frühmittelalterlichen gentes, Köln–Wien 1977.
Google Scholar
Goffart W., The Theme of ‘The Barbarian Invasions’ in Late Antique and Modern Historiography, [in:] Rome’s Fall and After, ed. W. Goffart, London 1989, p. 111–132.
Google Scholar
Kasperski R., Problem etnogenezy Gotów w ujęciu Herwiga Wolframa: refleksje nad metodą, „Kwartalnik Historyczny” 118, 2011, p. 399–431.
Google Scholar
Dzino D., Becoming Slav, Becoming Croat, Leiden 2010.
Google Scholar
Barford P., The Early Slavs: Culture and Society in Early Medieval Eastern Europe, London 2001.
Google Scholar
Mesiarkin A., Prehľad pohľadov na etnogenézu Slovanov: Hľadanie pravlasti jazykovedou a archeológiou, [in:] Štúdie k slovenským dejinám. Historia nova II – 2011–2, Bratislava 2012, p. 9–27. http://www.fphil.uniba.sk/fileadmin/userupload/editors/ksd/HinoII-2011-2.pdf [4 I 2013]
Google Scholar
Bobrownicka M., Narkotyk mitu, Kraków 1995.
Google Scholar
Maj M., The myth of Slavonic Unity, [in:] Search of paradigm, ed. A. Zambrzycka-Kunachowicz, Kraków 1992, p. 41–52.
Google Scholar
Maj M., Verlaufsformen der Ethnogenese: Awaren und Bulgaren, [in:] Typen der Ethnogenese unter besonderer Berücksichtigung der Bayern, vol. I, ed. H. Wolfram, W. Pohl, Wien 1990, p. 123.
Google Scholar
Pohl W., Awaren: ein Steppenvolk in Mitteleuropa 567–822 n. Chr., München 1988.
Google Scholar
Banaszkiewicz J., Slawische sagen De origene gentis (Al-Masudi, Nestor, Kadlubek, Kosmas) – dioskurische matrizen. Der Überlieferung, „Mediaevalia Historica Bohemica” 3, 1993, p. 3–34.
Google Scholar
Banaszkiewicz J., Tradycje dynastyczno-plemienne Słowiańszczyzny północnej, [in:] Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy, ed. H. Samsonowicz, Kraków 2000, p. 275.
Google Scholar
Třeštík D., Mýty kmene Čechů, Praha 2008.
Google Scholar
Kronika Wielkopolska, ed. B. Kurbis, trans. K. Abgarowicz, Kraków 2010, p. 13.
Google Scholar
Cuda św. Dymitra, I, 13, p. 175, [in:] Testimonia najdawniejszych dziejów Słowian. Seria grecka, z. 2, Pisarze z V–X w., ed. W. Swoboda, A. Brzostkowska, Wrocław 1989, p. 175.
Google Scholar
Téra M., Slovanská identita v raném středoveku, [in:] Slovanstvi ve středoevropskem prostoru. Iluze, deziluze a realita, ed. D. Hrodek et al., Praha 2004, p. 53.
Google Scholar
Historia Królestwa Słowian czyli Latopis popa Duklanina, trans. et ed. J. Leśny, Warszawa 1988.
Google Scholar
Havlík L.E., Dukljanská kronika a Dalmátska legenda, Praha 1976.
Google Scholar
Homza M., Racova N., K vyvinu slovenskej myšlienky do polovice 18. storočia, Bratislava 2010.
Google Scholar
Verešová N., Koncepcie geografického termínu Sclavinia v historických prameňoch 6.–14. storočia, Dissertation thesis, Bratislava 2011.
Google Scholar
Graus F., Die Nationenbildung der Westslawen in Mittelalter, Sigmaringen 1980.
Google Scholar
Wyrozumski J., Mity o pochodzeniu, [in:] Współcześni Słowianie wobec własnych tradycji i mitów: sympozjum w Castel Gandolfo 19–20 sierpnia 1996, ed. M. Bobrownicka, Kraków 1997, p. 9.
Google Scholar
Ehlers J., Was sind und wie bilden sich nationes im mittelkalterlichen Europa (10.–15. Jahrhundert)? Begriff und allgemeine Konturen, [in:] Mittelkalterliche nationes – neuzeitliche Nationen. Probleme der Nationenbildung in Europa, ed. A. Bues, R. Rexheuser, Wiesbaden 1995, p. 25.
Google Scholar
Třeštík D., Moderne Nation, hochmittelalterliche politische Nation, frühmittelalterliche gens und unsere genetische Software. Der Fall Mitteleuropa, [in:] Mittelkalterliche nationes – neuzeitliche Nationen. Probleme der Nationenbildung in Europa, ed. A. Bues, R. Rexheuser, Wiesbaden 1995, p. 173.
Google Scholar
Schulze H., Deutschland in der neuzeit, [in:] Mittelkalterliche nationes – neuzeitliche Nationen. Probleme der Nationenbildung in Europa, ed. A. Bues, R. Rexheuser, Wiesbaden 1995, p. 103,
Google Scholar
Zientara B., Nationale Strukturen des Mittelalters. Ein Versuch zur Kritik der Terminologie des Nationalbewustseins unter besonderer Berücksichtigung osteuropäischer Literatur, „Saeculum. Jahrbuch für Universalgeschichte” 32, 1981, p. 306.
Google Scholar
Zientara B., Powstawanie świadomości narodowej na obszarze Europy pokarolińskiej, Warszawa 1985.
Google Scholar
Děje Uhrů Mistra P. Řečeného Anonymus, [in:] Legendy a kroniky koruny uherské, ed. R. Pražák, J. Nechutová, Praha 1988.
Google Scholar
Szűcs J., “Nationalität” und “Nationalbewusstsein” im Mittelalter: versuch einer einheitlichen Begriffssprache, „Acta historica, Academiae Scientiarum Hungaricae” 18, 1972, p. 27.
Google Scholar
Повесть временных лет, vol. I, ed. Д.С. Лихачев, Москва–Ленинград, 1950.
Google Scholar
Древний текст летописи Нестора по Лаврентьевскому списку (852–1110 гг.), [in:] Полное собрание русских летописей, vol. I, Санкт Петербург 1846.
Google Scholar
Tolochko O.P., The Primary Chronicle’s ‘Ethnography’ Revisited. Slavs and Varangians in the Middle Dnieper Region and the Origin of the Rus’ State, [in:] Franks, Northmen, and Slavs: Identities and State Formation in Early Medieval Europe, ed. I.H. Garipzanov, P.J. Geary, P. Urbańczyk, Turnhout 2008, p. 169–188.
Google Scholar
Anonima tzw. Galla Kronika czyli dzieje książąt i władców polskich, [in:] „Monumenta Poloniae Historica”, Nova Series, vol. II, ed. K. Maleczyński, Kraków 1952, p. 6–7.
Google Scholar
Galli Chronicon, [in:] „Monumenta Poloniae Historica”, vol. I, ed. A. Bielowski, Lwów 1864, p. 392.
Google Scholar
Kersken N., Geschichtsschreibung im Europa der “nationes”: nationalgeschichtliche Gesamtdarstellungen im Mittelalter, Köln–Wien 1995, p. 525–526.
Google Scholar
Gesta principum Polonorum. The deeds of the princes of the Poles, ed. J. Bak, U. Borkowska, G. Constable, G. Klaniczay, ed. et trans. P. W. Knoll, F. Schaer, Budapest–New York 2003, p. 71–73.
Google Scholar
Banaszkiewicz J., Podanie o Piaście i Popielu, Warszawa 1986.
Google Scholar
Cosmae Chronicon Boemorum cum continuatoribus, [in:] Fontes Rerum Bohemicarum, ed. J. Emler, vol. II, Praha 1874, p. 5.
Google Scholar
Kosmasa kronika Czechów, trans. et ed. M. Wojciechowska, Wrocław 2006, p. 88.
Google Scholar
Třeštík D., Od příchodu Slovanů k říši českých Boleslavů, [in:] Přemyslovci. Budování českého státu, ed. P. Sommer, D. Třeštík, J. Žemlička, Praha 2009, p. 71.
Google Scholar
Schreuer H., Untersuchungen zur Verfassungsgeschichte der böhmischen Sagenzeit, Leipzig 1902.
Google Scholar
Život a umučení svatého Václava a báby jeho svaté Ludmily, [in:] Na úsvitu křesťanství. Z naši literárni tvorby doby románske v století IX–XIII, ed. V. Chaloupecký, Praha 1942.
Google Scholar
Kubín P., Sedm Přemyslovských kultů, Praha 2011.
Google Scholar
Kalivoda J., Nejstarší svatováclavská hagiografie v evropském literárním kontextu přelomu tisíciletí, [in:] Svatý Václav. Na památku 1100. výročí narozeniíknižete Václava Svatého, ed. P. Kubin, Praha, 2010, p. 51–61.
Google Scholar
Mnich Sazawsky, [in:] Fontes Rerum Bohemicarum, ed. J. Emler, vol. II, Praha 1874, p. 239, 240, 251.
Google Scholar
Mnich Sazawski, [in:] Kronikarze czescy, ed. M. Wojciechowska, Wrocław 2006, p. 119, 142.
Google Scholar
Kurbis B., Kształtowanie się pojęć geograficznych o Słowiańszczyźnie w polskich kronikach przeddługoszowych, „Slavia Antiqua” 4, 1953, p. 272.
Google Scholar
Mistrz Wincenty Kadłubek, Kronika polska, ed. B. Kurbis, Wrocław 2003.
Google Scholar
Banaszkiewicz J., Polskie dzieje bajeczne mistrza Wincentego Kadłubka, Wrocław 2002.
Google Scholar
Chronica Polonorum. Magistri Vincentii dicti Kadłubek, [in:] „Monumenta Poloniae Historica”, Nova Series, vol. XI, ed. M. Plezia, Kraków 1994, p. 23, 31.
Google Scholar
Labuda G., Studia nad początkami państwa polskiego, vol. II, Poznań 1988.
Google Scholar
Wczesna słowiańszczyzna. Przewodnik po dziejach i literaturze przedmiotu, ed. A. Wędzki, Warszawa 2008.
Google Scholar
Steinacher R., Wenden, Slawen, Vandalen. Eine fruhmittelalterische pseudologische Gleichzeitung und Ihre achwirkungen bis ins 18. Jahrhundert, [in:] Die Suche nach den Ursprungen. Von der Bedeutung des frühen Mittelalters, ed. W. Pohl, Wien 2004, p. 336.
Google Scholar
Gawlas S., Die mittelalterische Nationenbildung am beispiel Polens, [in:] Mittelkalterliche nationes – neuzeitliche Nationen. Probleme der Nationenbildung in Europa, ed. A. Bues, R. Rexheuser, Wiesbaden 1995, p. 131.
Google Scholar
Banaszkiewicz J., Die Mäusethurmsage – the symbolism of annihilation of an evil ruler, „Acta Poloniae Historica” 51, 1985, p. 13.
Google Scholar
Black A., Political thought in Europe 1250–1450, Cambridge1992.
Google Scholar
Barciak A., Czechy i ziemie południowej polski w XIII oraz w początkach XIV wieku. Polityczno-ideologiczne problemy ekspansji czeskiej na ziemie południowej Polski, Katowice 1992.
Google Scholar
Miersuae Chronicon, [in:] „Monumenta Poloniae Historica”, vol. II, ed. A. Bielowski, Warszawa 1961, p. 163.
Google Scholar
Grabski A.F., Polska w opiniach obcych X–XIII w., Warszawa 1964.
Google Scholar
Anonymi descriptio Europae orientalis: Imperium Constantinopolitanum, Albania, Serbia, Bulgaria, Ruthenia, Ungaria, Polonia, Bohemia, ed. O. Gorka, Cracoviae 1916.
Google Scholar
Banaszkiewicz J., Kronika Dzierzwy: XIV-wieczne kompendium historii ojczystej, Wrocław 1979.
Google Scholar
Kronika tak řečeného Dalimila, ed. M. Bláhová, Praha 1977.
Google Scholar
Chronica Principum Poloniae, p. 430, [in:] Monumenta Poloniae Historica, vol. III, ed. A. Bielowski, Lwów 1878.
Google Scholar
Kurbis B., Dziejopisarstwo wielkopolskie XIII i XIV wieku, Warszawa 1959.
Google Scholar
Kronika wielkopolska, [in:] Monumenta Poloniae Historica, Nova Series, vol. VIII, ed. B. Kurbis, Warszawa 1970, p. 4.
Google Scholar
Kronika Boguchwała i Godysława Paska, [in:] Monumenta Poloniae Historica”, vol. I, ed. A. Bielowski, I, Lwów 1872, p. 468.
Google Scholar
Kurbis B., Studia nad Kronika wielkopolską, Poznań 1952.
Google Scholar
Kronika česká Jana z Marignoly, [in:] Kroniky doby Karla IV, ed. M. Blahova, Praha 1987, p. 454.
Google Scholar
Kroniká česka Přibríka z Radenína, řečeného Pulkava, [in:] Kroniky doby Karla IV, ed. M. Bláhová, Praha 1987, p. 272.
Google Scholar
Kronika Jana z Czarnkowa, ed. M.D. Kowalski, Kraków 2001.
Google Scholar
Ioaniss Dlugossii Annales seu cronicae incliti regni Poloniae, ed. J. Dąbrowski, W. Semkowicz-Zaremba, vol. I, Warszawa 1964, p. 69.
Google Scholar
Gawlas S., Świadomość narodowa Jana Długosza, „Studia Źródłoznawcze. Commentationes” 27, 1983, p. 5.
Google Scholar
Ulewicz T., Z zagadnień słowiańskich XV i XVI wieku: Sarmacja i Sarmaci, [in:] Sprawozdania PAU, vol. LX.2, Kraków 1950, p. 64.
Google Scholar
Stradomski J., Spory o “wiarę grecką” w dawnej Rzeczypospolitej, Kraków 2003.
Google Scholar
Borzemski A., Kronika Miechowity. Rozbiór krytyczny, Kraków 1891.
Google Scholar
Buczek K., Maciej Miechowita jako geograf Europy wschodniej, [in:] Maciej z Miechowa. Geograf, historyk, lekarz, organizator nauki, ed. H. Barycz, Wrocław–Warszawa 1960, p. 82.
Google Scholar
Miechowita M., Opis Sarmacji Azjatyckiej i Europejskiej, trans. T. Bieńkowski, intr. H. Barycz, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1972.
Google Scholar
Ulewicz T., Świadomość słowiańska Jana Kochanowskiego. Z zagadnień psychiki polskiego renesansu, Kraków 2006.
Google Scholar
Stradomski J., Problem etnogenezy i chrystianizacji Słowian w historiografii i polemice wyznaniowej I Rzeczypospolitej, [in:] Krakowsko-wileńskie studia slawistyczne, vol. III, ed. W. Stępniak-Minczewa, A. Naumow, Kraków 2001, p. 103.
Google Scholar
Hajdukiewicz L., Biblioteka Macieja z Miechowa, Wrocław 1960.
Google Scholar
Ulewicz T., Zagadnienie Sarmatyzmu w kulturze i literaturze polskiej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 59, 1963, p. 36.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
