Gesty i rytuały niewerbalne oraz ich znaczenie w obecnej polityce polskiej

Autor

  • Jolanta Antas Katedra Teorii Komunikacji, Uniwersytet Jagielloński
  • Michał Kozień Katedra Teorii Komunikacji, Uniwersytet Jagielloński

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.48.09

Słowa kluczowe:

komunikacja niewerbalna, rytuały, gesty, publiczne przekazy polityczne

Abstrakt

W artykule poddaliśmy analizie niewerbalne zachowania i niewerbalne rytuały przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości, partii aktualnie rządzącej. Na podstawie naszych obserwacji i analizowanych materiałów filmowych zauważyliśmy trzy nowe podstawowe tendencje w niewerbalnych rytuałach wystąpień publicznych na polskiej scenie politycznej. Po pierwsze, wystąpienia polityków obecnej władzy charakteryzuje ubogość gestyczna w publicznej narracji, która ogranicza się na ogół do zachowań adaptacyjnych, mających na celu zwiększenie komfortu mówcy kosztem uplastycznienia jego werbalnych wywodów. Po drugie, zauważyliśmy, że większość tak zwanych emblematów obscenicznych, czyli gestów wyrażania pogardy, braku szacunku czy lekceważenia, pojawia się w przestrzeni, w której nie powinny się zdarzać – w parlamencie i sytuacjach publicznych, z czego wnioskujemy, że partia rządząca zrezygnowała z zasad politycznej poprawności. Po trzecie, zaobserwowaliśmy na tej scenie jawne łamanie i zaburzanie zakorzenionych w kulturze obyczajów i rytuałów, a także mieszanie dwóch sfer rytuałów: sacrum i profanum.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Jolanta Antas - Katedra Teorii Komunikacji, Uniwersytet Jagielloński

Prof. dr hab., kierownik Katedry Teorii Komunikacji Wydziału Polonistyki UJ, autorka m.in. książek: O mechanizmach negowania. Wybrane semantyczne i pragmatyczne aspekty negacji, Wydawnictwo „Universitas”, Kraków 1991; O kłamstwie i kłamaniu, Wydawnictwo „Universitas” Kraków 2000, 2013; autorka monografii: Semantyczność ciała. Gesty jako znaki myślenia, Wydawnictwo „Primum Verbum”, Łódź 2013, w której badała znaczenie gestów w komunikacji interpersonalnej; autorka popularnonaukowej monografii Rozmowy z psem, czyli komunikacja międzygatunkowa, Wydawnictwo „Iskry”, Warszawa 2014, w której również zastanawiała się m.in. nad komunikacją z innymi gatunkami przez cielesność ciała.

Bibliografia

Birdwhistell R., Introduction to Kinesics, Louisville 1952 (obecnie dostępne tylko w postaci mikrofilmu: Ann Arbor, Michigan, University Microfilms).
Google Scholar

Birdwhistell R., Kinesics and Context: Essays on Body Motion Communication, Philadelphia 1970.
Google Scholar

Durkheim É., Elementarne formy życia religijnego: system totemiczny w Australii, przeł. A. Zadrożyńska, Warszawa 1990.
Google Scholar

Ekman P., Friesen W.V., Unmasking the Face: a Guide to Recognizing Emotions from Facial Clues, Englewood Cliffs–New York 1975.
Google Scholar

Knapp M., Hall J., Komunikacja niewerbalna w interakcjach międzyludzkich, przeł. L. Śliwa, Wrocław 2000.
Google Scholar

Pease A., Język ciała. Jak czytać myśli ludzi z ich gestów, przeł. E. Wiekiera, Kraków 1992.
Google Scholar

Radcliffe-Brown A.R., The Andaman Islanders, Glencoe, Illinois 1948 [1922].
Google Scholar

Rajewski M., Badania rytuału w antropologii brytyjskiej, [w:] Rytuał. Przeszłość i teraźniejszość, red. M. Filipiak, M. Rajewski, Lublin 2006, s. 99–115.
Google Scholar

Seklecka A., Rytuały medialne w komunikowaniu masowym. Przypadek polskich telewizyjnych serwisów informacyjnych Fakty TVN i Wiadomości TVP, Toruń 2017.
Google Scholar

SWPS, Z ręką na sercu jesteś bardziej wiarygodny, http://www.swps.pl/nauka-i-badania/blog-naukowy/1889-z-reka-na-sercu-jestes-bardziej-wiarygodny [dostęp 7.02.2017].
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2019-01-07

Jak cytować

Antas, J., & Kozień, M. (2019). Gesty i rytuały niewerbalne oraz ich znaczenie w obecnej polityce polskiej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 48(2), 113–128. https://doi.org/10.18778/1505-9057.48.09