Użytkowanie rodzinnego ogrodu działkowego (ROD) w dobie pandemii. Przykład ROD im. Księcia Bolka I w Jaworze
DOI:
https://doi.org/10.18778/2543-9421.07.07Słowa kluczowe:
rodzinne ogrody działkowe, użytkowanie ogrodów działkowych, ogrody działkowe w czasach pandemii, pandemia COVID-19Abstrakt
Rodzinne ogrody działkowe (ROD) stanowią miejsce wypoczynku głównie mieszkańców dużych i średnich miast. Pandemia COVID-19, która rozpoczęła się w Chinach w listopadzie 2019 r., spowodowała poważny kryzys mający wpływ na różne rodzaje działalności człowieka (w tym na turystykę), ograniczyła także możliwość podróżowania. Dla wielu osób, zwłaszcza uboższych i biernych zawodowo (np. emerytów i rencistów), jedynym sposobem aktywnego wypoczynku stały się aktywności realizowane na działkach w rodzinnych ogrodach działkowych. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytania, czy i w jakim zakresie dwa lata pandemii COVID-19 wpłynęły na zachowania i wypoczynek użytkowników ogrodów działkowych. Do udzielenia odpowiedzi posłużyły dwie metody: inwentaryzacja bezpośrednia oraz badanie kwestionariuszowe użytkowników Rodzinnego Ogrodu Działkowego im. Księcia Bolka I w Jaworze. W rezultacie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że pandemia COVID-19 miała wpływ na zachowania i wypoczynek użytkowników badanego ogrodu działkowego, jednak to oddziaływanie nie było aż tak duże, jak można było oczekiwać.
Bibliografia
Acton, L. (2011). Allotment gardens: A reflection of history, heritage, community and self. Papers from the Institute of Archaeology, 21, 46–58. http://dx.doi.org/10.5334/pia.379
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5334/pia.379
Armstrong, D. (2000). A survey of community gardens in upstate New York: Implications for health promotion and community development. Health and Place, 6 (4), 319–327. https://doi.org/10.1016/S1353-8292(00)00013-7
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/S1353-8292(00)00013-7
Bell de, S., White, M., Griffiths, A., Darlow, A., Taylor, T., Wheeler, B., Lovell, R. (2020). Spending time in the garden is positively associated with health and wellbeing: Results from a national survey in England. Landscape and Urban Planning, 200, 103836. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2020.103836
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2020.103836
Berg van den, A., Winsum-Westra van, M., Vries de, S., Dillen van, S. (2010). Allotment gardening and health: A comparative survey among allotment gardeners and their neighbors without an allotment. Environmental Health, 9, 74. https://doi.org/10.1186/1476-069X-9-74
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1186/1476-069X-9-74
Brown, K.H., Jameton, A.L. (2000). Public health implications of urban agriculture. Journal of Public Health Policy, 21 (1), 20–39. https://doi.org/10.2307/3343472
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/3343472
Drescher, A.W., Holmer, R.J., Iaquinta, D.L. (2006). Urban homegardens and allotment gardens for sustainable livelihoods: Management strategies and institutional environments. W: B.M. Kumar, P.K.R. Nair (red.), Tropical homegardens: A time-tested example of sustainable agroforestry (s. 317–338). Dordrecht: Springer. https://doi.org/10.1007/978-1-4020-4948-4_18
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4020-4948-4_18
Duś, E. (1987). Żywicielska funkcja ogrodów działkowych. W: A.T. Jankowski (red.), Materiały 36 Ogólnopolskiego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, Sosnowiec, 23–26.09.1987. Cz. 2: Obrady sekcyjne (s. 37–38). Sosnowiec: Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi; Katowice: Polskie Towarzystwo Geograficzne. Oddział w Katowicach.
Google Scholar
Duś, E. (2014). Recreational use and health functions of allotments gardens in the Katowice conurbation, Poland. Environmental & Socio-economic Studies, 2 (2), 16–25. https://doi.org/10.1515/environ-2015-0034
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1515/environ-2015-0034
Gobbi, S., Płomecka, M.B., Ashraf, Z., Radziński, P., Neckels, R., Lazzeri, S., Dedić, A., Bakalović, A., Hrustić, L., Skórko, B., Es haghi, S., Almazidou, K., Rodríguez-Pino, L., Alp, A.B., Jabeen, H., Waller, V., Shibli, D., Behnam, M.A., Arshad, A.H., Barańczuk-Turska, Z., Haq, Z., Qureshi, S.U., Jawaid, A. (2020). Worsening of preexisting psychiatric conditions during the COVID-19 pandemic. Frontiers in Psychiatry, 11, 581426. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2020.581426
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyt.2020.581426
Grabowski, J., Stępień, J., Waszak, P., Michalski, T., Meloni, R., Grabkowska, M., Macul, A., Rojek, J., Lorettu, L., Sagan, I., Bidzan, L. (2021). Social isolation during COVID-19 pandemic. Perceived stress and containment measures compliance among Polish and Italian residents. Frontiers in Psychology, 12, 673514. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.673514
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.673514
Lorettu, L., Mastrangelo, G., Stępień, J., Grabowski, J., Meloni, R., Piu, D., Michalski, T., Waszak, P.M., Bellizzi, S., Cegolon, L. (2021). Attitudes and perceptions of health protection measures against the spread of COVID-19 in Italy and Poland. Frontiers in Psychology, 12, 805790. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.805790
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.805790
Matczak, A., Szkup, R. (2010). Społeczna funkcja rodzinnych ogrodów działkowych (ROD). Przykład ROD w Łodzi, W: S. Sitek (red.), „Stare i nowe” problemy badawcze w geografii społeczno-ekonomicznej. Z. 1 (s. 177–195). Sosnowiec: Polskie Towarzystwo Geograficzne, Oddział Katowicki; Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi.
Google Scholar
Mokras-Grabowska, J. (2020). Allotment gardening in Poland – new practices and changes in recreational space. Miscellanea Geographica – Regional Studies on Development, 24 (4). https://doi.org/10.2478/mgrsd-2020-0039
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2478/mgrsd-2020-0039
Moran, D.M. (1990). The allotment movement in Britain. New York: P. Lang.
Google Scholar
Moskalonek, Ż., Połom, M., Puzdrakiewicz, K. (2020). Changes in the function of allotment gardens in an attractive location based on the example of Tri-City in Poland. Land, 9 (11), 464. https://doi.org/10.3390/land9110464
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/land9110464
Napierała, T., Leśniewska-Napierała, K., Burski, R. (2020). Impact of geographic distribution of COVID-19 cases on hotels’ performances: Case of Polish cities. Sustainability, 12 (11), 4697. https://doi.org/10.3390/su12114697
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/su12114697
Nettle, C. (2010). Growing community: Starting and nurturing community gardens. Adealaide: Health SA, Government of South Australia and Community and Neighbourhood Houses and Centers Association Inc.
Google Scholar
Niewiadomski, P. (2020). COVID-19: From temporary deglobalisation to a re-discovery of tourism? Tourism Geographies: An International Journal of Tourism Space, Place and Environment, 22 (3), 651–656. https://doi.org/10.1080/14616688.2020.1757749
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/14616688.2020.1757749
Pawlikowska-Piechotka, A. (2010). Tradycja ogrodów działkowych w Polsce. Gdynia: Novae Res – Wydawnictwo Innowacyjne.
Google Scholar
Perez-Vazquez, A., Anderson, S., Rogers, A.W. (2005). Assessing benefits from allotments as a component of urban agriculture in England. W: L.J.A., Mougeot (red.), Agropolis: The social political and environmental dimensions of urban agriculture (s. 239–266). London–Sterling, VA: International Development Research Centre, EARTHSCAN.
Google Scholar
Poniży, L., Latkowska, M.J., Breuste, J., Hursthouse, A., Joimel, S., Külvik, M., Leitão, T.E., Mizgajski, A., Voigt, A., Kacprzak, E., Maćkiewicz, B., Szczepańska, M. (2021). The rich diversity of urban allotment gardens in Europe: Contemporary trends in the context of historical, socio‐economic and legal conditions. Sustainability, 13 (19), 11076. https://doi.org/10.3390/su131911076
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/su131911076
Riley, P. (1979). Economic growth: allotments campaign guide. London: Friends of the Earth.
Google Scholar
Schoen, V., Blythe, C., Caputo, S., Fox-Kämper, R., Specht, K., Fargue-Lelièvre, A., Cohen, N., Poniży, L., Fedeńczak, K. (2021). “We have been part of the response”: The effects of COVID-19 on community and allotment gardens in the global North. Frontiers in Sustainable Food Systems, 5, 732641. https://doi.org/10.3389/fsufs.2021.732641
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3389/fsufs.2021.732641
Stępień, J., Michalski, T., Grabowski, J., Waszak, P., Grabkowska, M., Macul, A., Rojek, J.J. (2021). Social response and spatial mobility change due to COVID-19 pandemic in Poland. Geographia Polonica, 94 (3), 381–396. https://doi.org/10.7163/GPol.0210
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.7163/GPol.0210
Szkup, R. (2013). Użytkowanie rodzinnych ogrodów działkowych (ROD) przez społeczność wielkomiejską. Przykład Łodzi. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://doi.org/10.18778/7525-904-9
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/7525-904-9
Szkup, R. (2020). Allotment gardens (AG) in the days of the COVID-19 pandemic. The case of “Żeromskiego” AG in Łask-Kolumna and “Wolinka” AG in Zduńska Wola (Poland). Journal of Geography, Politics and Society, 10 (4), 49–57. https://doi.org/10.26881/jpgs.2020.4.06
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.26881/jpgs.2020.4.06
Szkup, R., Pytel, S. (2015). Rodzinny ogród działkowy (ROD) jako miejsce wypoczynku i aktywności seniorów. W: S. Sitek (red.), „Stare i nowe” problemy badawcze w geografii społeczno-ekonomicznej. Z. 6 (s. 103–113). Sosnowiec: Polskie Towarzystwo Geograficzne, Oddział Katowicki; Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi.
Google Scholar
Szkup, R., Pytel, S. (2016). Rodzinne ogrody działkowe (ROD) w przestrzeni dużego miasta. Przykład Łodzi. Prace Komisjii Krajobrazu Kulturowego, 32, 109–124.
Google Scholar
Turner, B., Henryks, J., Pearson, D. (2011). Community gardens: Sustainability, health and inclusion in the city. Local Environment. The International Journal of Justice and Sustainability, 16 (6), 489–492. https://doi.org/10.1080/13549839.2011.595901
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/13549839.2011.595901
Twiss, J., Dickinson, J., Duma, S., Kleinman, T., Paulsen, H., Rilveria, L. (2003). Community gardens: Lessons learned from California Healthy Cities and Communities. American Journal of Public Health, 93 (9), 1435–1438. https://doi.org/10.2105/ajph.93.9.1435
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2105/AJPH.93.9.1435
Wakefield, S., Yeudall, F., Taron, C., Reynolds, J., Skinner, A. (2007). Growing urban health: Community gardening in South-East Toronto. Health Promotion International, 22 (2), 91–101. https://doi.org/10.1093/heapro/dam001
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1093/heapro/dam001
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
