Czasowo-przestrzenne bazy danych jako narzędzie geografii historycznej

Bogumił Szady

doi:10.18778/1508-1117.14.02

Autor

Bogumił Szady Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Instytut Historii

DOI:

https://doi.org/10.18778/1508-1117.14.02

Słowa kluczowe:

historical GIS, czasowo-przestrzenne bazy danych, geografia historyczna

Abstrakt

Artykuł odnosi się do trudności w praktycznym zastosowaniu czasowo-przestrzennych baz danych w badaniach geograficzno-historycznych. Praktyka badawcza, oprócz bezsprzecznych zalet włączenia narzędzi bazodanowych do prac historycznych, przynosi także istotne trudności związane z niepewnością, niepełnością oraz brakiem precyzji informacji historycznych. Cechy te, a także subiektywizm (interpretacyjność) wnioskowania historycznego, powinny być uwzględniane w budowaniu historycznych systemów informacji geograficznej. Gromadzone w ten sposób informacje historyczne stają się łatwo dostępne do wtórnej interpretacji (schemat źródłowy). Schemat krytyczny bazy danych, konstruowany wspólnie przez historyków, ontologów inżynieryjnych oraz specjalistów od modelowania danych, powinien uwzględniać zarówno „wydarzeniowość”, jak i „procesowość” zjawisk historycznych, a także skomplikowaną charakterystykę obiektów czasowo-przestrzennych (spór między endurantystami i perdurantystami).

Bibliografia

Abraham T., Roddick J.F., 1999, Survey of spatio-temporal databases, „GeoInformatica” 3 (1), s. 61–99.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1023/A:1009800916313

Atlas historyczny Polski, 1998, 2008, Warszawa.
Google Scholar

Bodenhamer D.J., 2010, The potential of spatial humanities, [w:] Bodenhamer D.J., Corrigan J., Harris T.M. (eds.), The spatial humanities. GIS and the future of humanities scholarship, Bloomington–Indianapolis, s. 14–30.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2979/5864.0

Chachaj J., 2010, Powstanie parafii Łęczna, jej duchowieństwo, wierni i świątynia w czasach staropolskich, [w:] Jop R. (red.), Studia z dziejów parafii pw. św. Marii Magdaleny w Łęcznej, Łęczna, s. 57–64.
Google Scholar

Couclelis H., 2010, Ontologies of geographic information, „International Journal of Geographical Information Science”, 24 (12), s. 1785–1809.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/13658816.2010.484392

Dobrowolska M., 1953, Przedmiot i metoda geografii historycznej. Uwagi o referacie prof. dra G. Labudy, „Przegląd Geograficzny”, 25 (1), s. 57–69.
Google Scholar

Fazal R., 2009, Models for complex spatio-temporal relationship and their implementation using open source components, Computer Applications to Archeology: http://www.caa2009.org/articles/Fazal_Contribution378_c%20(2).pdf (dostęp: 29.09. 2012 r.).
Google Scholar

Fonseca F., Egenhofer M., Agouris P., Câmara G., 2002, Using ontologies for integrated Geographic Information Systems, „Transactions in GIS”, 6 (3), s. 231–257.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/1467-9671.00109

Galton A., 2004, Fields and objects in space, time, and space-time, „Spatial Cognition and Computation”, 4 (1), s. 39–68.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1207/s15427633scc0401_4

Garbacz P., Trypuz R., Szady B., Kulicki P., Grądzki P., Lechniak M., 2010, Towards a formal ontology for history of church administration, [w:] Galton A., Mizoguchi R. (red.), Formal ontology in information systems, Amsterdam, s. 345–358.
Google Scholar

Geremek B., Kula W., 2004, Fernand Braudel i „Morze Śródziemne”, [w:] Braudel F., Morze Śródziemne i świat śródziemnomorski w epoce Filipa II, t. 1, Warszawa, s. 6– 13.
Google Scholar

Goodchild M.F., Yuan M., Cova T.J., 2007, Towards a general theory of geographic representation in GIS, „International Journal of Geographical Information Science”, 21 (3), s. 239–260.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/13658810600965271

Gregory I.N., 2002, Time-variant GIS databases of changing historical administrative boundaries: A European comparison, „Transactions in GIS”, 6 (2), s. 161–178.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/1467-9671.00103

Gregory I.N., Ell P.S., 2007, Historical GIS. Technologies, Methodologies and Scholarship, Cambridge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511493645

Gregory I.N., Kemp K., Mostern R., 2001, Geographical information and historical research: current progress and future directions, „History and Computing”, 13, s. 7– 23.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3366/hac.2001.13.1.7

Grossner K., 2010a, Representing historical knowledge in Geographic Information Systems, University of California, Santa Barbara.
Google Scholar

Grossner K., 2010b, Event objects for spatial history, GIScience 2010, Sixth International Conference on Geographic Information Science: http://www.giscience2010.org/pdfs/paper_185.pdf (dostęp 30.09.2012).
Google Scholar

Holdsworth D.W., 2003, Historical geography: new ways of imaging and seeing the past, „Progress in Human Geography”, 27 (4), s. 486–493.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1191/0309132503ph440pr

Jop R., 2010, Zmiany w przestrzeni miejsc sakralnych w Łęcznej w XVI–XVIII wieku – kościół św. Marii Magdaleny i św. Ducha, [w:] Jop R. (red.), Studia z dziejów parafii pw. św. Marii Magdaleny w Łęcznej, Łęczna, s. 91–100.
Google Scholar

Kelley D.R., 2010, Oblicza historii. Badanie przeszłości od Herodota do Herdera, Warszawa.
Google Scholar

Kemp K.K., 2010, Geographic Information Science and spatial analysis for the humanities, [w:] Bodenhamer D.J., Corrigan J., Harris T.M. (red.), The spatial humanities. GIS and the future of humanities scholarship, Bloomington–Indianapolis, s. 31–57.
Google Scholar

Labuda G., 1953, Uwagi o przedmiocie i metodzie geografii historycznej, „Przegląd Geograficzny”, 25 (1), s. 5–56.
Google Scholar

Leavis F.R., 1962, Two cultures? The significance of C.P. Snow, London.
Google Scholar

Litak S., 1996, Kościół łaciński w Rzeczypospolitej około 1772 roku. Struktury administracyjne, Lublin.
Google Scholar

Litak S., 2006, Atlas Kościoła łacińskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku, Lublin.
Google Scholar

Liu Y., Goodchild M.F., Guo Q., Tian Y., Wu L., 2008, Towards a general field model and its order in GIS, „International Journal of Geographical Information Science”, 22 (6), s. 623–643.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/13658810701587727

O’Sullivan D., 2005, Geographical information science: time changes everything, „Progress in Human Geography”, 29 (6), s. 749–756.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1191/0309132505ph581pr

Ortolano G., 2009, The two cultures controversy: science, literature and cultural politics in postwar Britain, Cambridge.
Google Scholar

Plewe B., 2002, The nature of uncertainty in historical geographic information, „Transactions in GIS”, 6 (4), s. 431–456.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/1467-9671.00121

Reis Ferreira K., Camara G., Vieira Monteiro A.M., 2010, Towards a dynamic geospatial database model: http://mtc-m18.sid.inpe.br/col/sid.inpe.br/mtc-m18/2010/ 09.20. 14.15/doc/2010_worcap_karineferreira.pdf (dostęp: 27.09.2012 r.).
Google Scholar

Rutkowski H. (red.), 1998, Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku, [w:] Atlas historyczny Polski, Warszawa.
Google Scholar

Rutkowski H. (red.), 2008, Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku, [w:] Atlas historyczny Polski, Warszawa.
Google Scholar

Sarda N.L., 1990, Extensions to SQL for Historical Databases, „IEEE Transactions on Knowledge and Data Engineering”, 2 (2), s. 220–230.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1109/69.54721

Schlögel K., 2009, W przestrzeni czas czytamy. O historii cywilizacji i geopolityce, Poznań.
Google Scholar

Semkowicz W., 1948, Rozwój nauk pomocniczych historii w Polsce, Kraków.
Google Scholar

Snow C.P., 1959, The two cultures and the scientific revolution, Cambridge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1126/science.130.3373.419

Styliadis A.D, Vassilakopoulos M.G., 2005, A spatio-temporal geometry-based model for digital documentation of historical living systems, „Information and Management”, 42, s. 349–359.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.im.2004.01.006

Szady B., 2010, Granice powiatu łukowskiego w II połowie XVIII wieku – model liniowy i sieciowy, [w:] Barańska A., Matwiejczyk W. (red.), Narrata de fontibus hausta. Studia nad problematyką kościelną, polityczną i archiwistyczną ofiarowane Janowi Skarbkowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Lublin, s. 831–845.
Google Scholar

Szady B., 2012, Mapa województwa lubelskiego Karola Perthéesa z 1786 roku jako źródło kartograficzne i historyczne, [w:] Konopska B. (red.), Dawne mapy jako źródła historyczne, Warszawa, s. 26–35.
Google Scholar

Topolski J., 1998, Wprowadzenie do historii, Poznań.
Google Scholar

Withers Ch.W.J., 2009, Place and the „Spatial Turn” in geography and in history, „Journal of the History of Ideas”, 70 (4), s. 637–658.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1353/jhi.0.0054

Yuan M., 1999, Use of a three-domain representation to enhance GIS support for complex spatiotemporal queries, „Transactions in GIS”, 3 (2), s. 137–159.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/1467-9671.00012