De vita, studiis laboreque Professoris Sbignei Danek, czyli rzecz o Profesorze Zbigniewie Danku

Dr hab. prof. UŁ Zbigniew Danek jest filologiem klasycznym oraz ogólnie cenionym latynistą. Jako pracownik naukowy Uniwersytetu Łódzkiego przyczyniał się do krzewienia wiedzy, a także rozbudzał wśród młodzieży zainteresowanie antykiem i językami starożytnymi. Swoje zdolności pedagogiczne rozwijał nie tylko prowadząc zajęcia dydaktyczne w bardzo ciekawy sposób, ale też angażując się w rozmaite aktywności, wykraczające poza obowiązki nauczyciela akademickiego. Przede wszystkim należy wspomnieć o tym, że przez wiele lat pełnił funkcję opiekuna Studenckiego Koła Naukowego Młodych Klasyków. W ramach tej aktywności nauczał tzw. łaciny żywej, tj. uświadamiał młodym ludziom, że z powodzeniem można używać języka Rzymian w codziennej komunikacji. Pod Jego kierunkiem przez szereg lat rozwijało swą działalność studenckie Koło Miłośników Łaciny Żywej. Ponadto organizował wspólne wyjazdy członków Koła Młodych Klasyków na obozy studenckie, a także wycieczki po Łodzi i okolicach dla pozostających pod Jego opieką grup studenckich. W 2015 r. zaś zainicjował wydawanie studenckiego pisma „KaPITOL”, które jako forum, gdzie prezentują swoje dokonania literackie studenci niemal wszystkich kierunków Wydziału Filologicznego UŁ, ukazuje się do dnia dzisiejszego.

Jedną z większych Jego zasług jest zapoczątkowanie wespół z dr Anną Maciejewską w 2004 r. Łódzkich Warsztatów Latynistycznych znanych pod nazwą „Concilium Latinum Lodziense”, które nieustannie cieszą się dużym zainteresowaniem wśród miłośników starożytnego Rzymu oraz języka jego mieszkańców. Dodajmy, że z biegiem lat owe warsztaty przekształciły się w prestiżową już obecnie „Łódzką Konferencję Latynistyczną”, odbywającą się z udziałem wielu reprezentantów liczących się krajowych i zagranicznych ośrodków akademickich.

Profesor jest też jedną z osób podejmujących wysiłki na rzecz przywrócenia języka łacińskiego do szkół oraz na te kierunki uczelni wyższych, skąd w pewnym okresie także została wycofana. Choć przez lata wydawało się, że starania te będą daremne, Jego zapał nie słabł, a czas pokazał, że owa walka została wreszcie zwieńczona sukcesem. Język Rzymian przywrócono do kilku łódzkich liceów, a następnie – gdy niesprzyjające dydaktyce języka łacińskiego zarządzenia ministerialne zniweczyły rezultaty owych wysiłków – do trzech wysoko notowanych w naszym mieście gimnazjów. Udało się również uzyskać dodatkową punktację za ocenę z łaciny na świadectwie maturalnym przy rekrutacji m.in. na Akademię Medyczną i uniwersyteckie studia prawnicze.

Poza doskonałą znajomością łaciny i greki Profesor jest specjalistą w zakresie językoznawstwa ogólnego oraz filozofii starożytnej. W kręgu Jego zainteresowań leży szczególnie Platońska teoria poznania oraz językoznawcze koncepcje, jakie znalazły wyraz w literackiej spuściźnie tego filozofa. Zajmuje się również antropologicznymi teoriami oraz etyczną nauką, znajdującą swój oddźwięk w poemacie Lukrecjusza i etycznym przesłaniem zawartym w pismach Marka Tuliusza Cycerona.

Profesor Zbigniew Danek urodził się 7 kwietnia 1956 r. w Częstochowie. Jest absolwentem tamtejszego I LO im. J. Słowackiego. W 1975 r. zdał tam również egzamin maturalny. Po ukończeniu szkoły średniej podjął decyzję o przeniesieniu się do Łodzi, gdzie rozpoczął studia na Wydziale Filologicznym. Wybrał filologię klasyczną, które to studia ukończył w 1979 r. uzyskując tytuł magistra na podstawie pracy pt. Lukrecjusza i Owidiusza hymny do Wenus, napisanej pod kierunkiem prof. dra hab. Bohdana Wiśniewskiego. Po studiach wrócił do rodzinnej Częstochowy, gdzie podjął pracę w charakterze instruktora Wojewódzkiego Ośrodka Wychowania Środowiskowego w miejscowym Kuratorium Oświaty. Zajmował się wówczas także edukacją młodzieży, co niezmiennie było dla niego źródłem dużej satysfakcji. Już po powrocie do Łodzi – o czym poniżej – uczestniczył zresztą również w letnich młodzieżowych obozach i koloniach, pełniąc funkcję wychowawcy, a następnie kierownika szeregu placówek rekreacyjno-wypoczynkowych.

Po dwóch latach skorzystał z propozycji podjęcia pracy na stanowisku asystenta w Katedrze Filologii Klasycznej Uniwersytetu Łódzkiego, na którym pozostawał w latach 1981–1987. W grudniu 1987 r. uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie dysertacji pt. Platoński dialog „Kratylos” próbą określenia właściwej relacji między słowem a przedmiotem nazywania, której promotorem ponownie był prof. dr hab. Bohdan Wiśniewski. W kolejnych latach 1988–2000 był zatrudniony na stanowisku adiunkta w Katedrze Filologii Klasycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Jego kolokwium habilitacyjne odbyło się 30 czerwca 2000 roku. W 2001 r. otrzymał nagrodę I stopnia przyznaną przez Rektora UŁ za rozprawę pt. Myślę, więc nie wiem. Próba interpretacji platońskiego dialogu „Teajtet”, która została wydana przez wydawnictwo macierzystej uczelni Profesora w 2000 roku. Od 2002 r. piastował funkcję kierownika Zakładu Literatury Łacińskiej Katedry Filologii Klasycznej. Rok później został mianowany profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Łódzkiego.

W latach swej aktywności zawodowej pełnił rolę promotora i recenzenta wielu prac magisterskich i doktorskich. Jest autorem licznych publikacji naukowych, a także członkiem stowarzyszeń takich jak: Polskie Towarzystwo Filologiczne, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, czy International Plato Society. Pełnił funkcję redaktora dwóch czasopism naukowych, to znaczy pism Studia Indogermanica Lodziensia oraz Meander. Ponadto w latach 2015–2021 z dużym zaangażowaniem wywiązywał się z funkcji przewodniczącego łódzkiego komitetu okręgowego Olimpiady Języka Łacińskiego. Wraz z prof. Joanną Sową i prof. Idalianą Kaczor zasiadał także trzykrotnie w jury Konkursu Łaciny Żywej organizowanego przez mgr Katarzynę Głogowską.

30 września 2021 r. Profesor odszedł na emeryturę, nie zarzucił jednak pracy naukowej. Nieustannie zajmuje się publikowaniem i recenzowaniem różnego charakteru opracowań naukowych oraz przekładem różnego typu dokumentów na język łaciński.

W życiu prywatnym prof. Danek pozostaje w wieloletnim związku małżeńskim z Panią Teresą Danek. Jest również ojcem trzech synów – Wojciecha, Macieja i Gabriela, co napawa Go szczególną dumą.

Tak przedstawia się życiorys Profesora. Jednak ta krótka relacja i zawarte w niej fakty nie mówią nam wiele o tym, jakim jest człowiekiem. Należy dodać, że nadal jest oddany nie tylko nauce, ale też studentom i absolwentom, czyli nam wszystkim, którzy wyszliśmy spod Jego opieki. Zawsze możemy liczyć na Jego pomoc i wsparcie. Jest prawdziwym przyjacielem – człowiekiem ciepłym, cierpliwym i życzliwym. Na Jego radach nigdy się nie zawiedliśmy. Znajomość z Profesorem i współpraca z Nim była zawsze prawdziwą przyjemnością i wielkim dla nas zaszczytem.

Profesorze – dziękujemy Ci, że jesteś z nami.

Pełna szacunku Sylwia Krukowska

© by the author, licensee University of Lodz – Lodz University Press, Lodz, Poland. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution license CC-BY-NC-ND 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/)